Etiket: LibreOffice

Kategoriler
LibreOffice

LibreOffice 4 serisinde bizden de bir şeyler var, daha çok olsun!

Tabi bir Feza Ça?? Televizyonu geli?tirmek de?il!
Tabi bir Feza Çağı Televizyonu geliştirmek değil!

LibreOffice özgür ofis yazılımı 4 serisi ile birçok yeni özelliğe kavuştu. Bunun yanı sıra kod temizliği, kod denetimi (Coverity scan) ve 60.000 civarı belge ile yapılan sürekli ve yoğun testlerle daha sağlam bir hale geldi, çökme, donma gibi olayları neredeyse yaşamıyorum diyebilirim.

Bildiğiniz gibi OpenOffice.org’u geride bırakarak The Document Foundation çatısının kurulması ve LibreOffice’in yolculuğuna başlaması geliştirme modelinde önemli değişiklikleri de birlikte getirdi. Artık Sun gibi tam zamanlı geliştirici çalıştıran bir şirket arkasında değil. Kod katkısının çoğu dünya çağındaki bağımsız katkıcılar tarafından yapılmakta.

Başladığımız günden bugüne baktığımızda bir Brezilya olmasa da güzel şeyler yaptığımızı görüyorum. Ülkemizdeki kısıtlı insan kaynağı içinde kod katkısı veren kişi sayısının bir elin parmaklarından az olması üzücü ama yapılanlar mutluluk verici. Güzel olanı bence ne biliyor musunuz, arka planda çalışan kodlarla kalmayıp, bu yazıda evet şu arkadaşımız şunu yaptı ve gördüğünüzde onu anabilirsiniz diyebilmek.

Buyurun bakalım neler yapmış bir elin parmaklarından az sayıdaki cengaver LibreOffice geliştiricimiz. (Görselli açıklamaları LibreOffice Sürüm notlarından aynen alıntılıyorum)

1- Gökçen Eraslan – LibreOffice ile sayısal imzalı PDF belgeleri oluşturabileceğiz

Gökçen Eraslan’ın 2012 yılında Google Summer Of Code’un LibreOffice projesinde başladığı (Bknz:LibreOffice’de PDF İmzalamak: Başarılar Gökçen Hocam)  ve temel çerçevesini oluşturduğu PDF imzalama özelliği LibreOffice 4.4 sürümünde eksiklerini de tamamlayarak karşımıza çıkıyor.

Digitally signed PDF export

PDF’s generated by LibreOffice can now be digital signed directly from LibreOffice during the export. It works on Windows, OS X, and Linux, and on Windows, the built-in certificate functionality is used to store your certificates for signing. (Gökçen Eraslan – GSoC 2012, Markus Wernig – Wilhelm Tux, fund raising, Tor Lillqvist – Collabora)

Selecting a certificate for signing on Windows.

The Digital Signatures tab of the PDF export dialog.

 

2 – Efe Gürkan Yalaman - Uzman Yapılandırma ve Başlangıç Merkezinde Şablonlar

Efe Gürkan Yalaman’da tıpkı Gökçen Eraslan gibi GSoC öğrencilerinden. LibreOffice projesine 2013 ve 2014 yılında kabul edildi ve iki önemli özelliğin geliştirilmesine katkı verdi:

İlki 2013 yılındaki GSoC’dan ve geçtiğimiz yıl yayımlanan LibreOffice 4.2 ile duyurulan Uzman Yapılandırma. Bu mdül ile adı üzerinde LibreOffice uygulamasını ileri düzeyde yapılandırabiliyorsunuz

 

  • An Expert Configuration functionality has been added to the Options tab (Efe Gürkan YALAMAN). This can be disable by setting EnableExpertConfiguration to false in the user’s configuration.

About config page

 

LibreOffice 4.4 sürümünde bu özelliğe Araçlar – Seçenekler – LibreOffice – Gelişmiş yoluyla erişebilirsiniz.

Diğeri ise 2014 yılında katıldığı GSoC projesi olan Başlangıç Merkezinde şablonları görebileceğimiz, düzenleyebileceğimiz Şablonlar modülü oldu.

Start Center

Templates now appear directly in the Start Center and can be picked from there. (Efe Gürkan Yalaman, GSoC 2014; and Jan HoleÅ¡ovský, Collabora)

Templates in the Start Center.

 

 

Sadece bunlar değil, Efe’nin yaptığı ve bizim için önemli olan geliştirmelerden yerelleştirmeyle ilgili para birimimizin YTL’den sonra tekrar TL (TRY)’ye dönmesi ve bu para birimiyle ilgili biçimlendirmeler ve Türk Lirasının Yeni Sembolünün eklenmesi.

3- Gülşah Köse – Sunumlarımızı Pebble saatimizle yönetebiliyoruz.

Gülşah Köse diğer iki geliştirici arkadaşımızın aksine GSoC’a henüz katılmadı, diliyorum bu yıl başvurur. Necdet Yücel hocamızın teşviki ve yönlendirmesiyle LibreOffice Impress’e Android ve iOS kumandalarından sonra Pebble kumandasını da kazandırarak önemli bir işe imza attı. Kendi Pebble’ım ile kullanıyorum 🙂

PebbleRemote.com adresinden gerekli bilgileri alabileceğiniz bu ‘Havalı – Cool’ uzaktan kumanda katkılarımızı da beklemekte.

Pictures

 

 

Kendim kullanıyorum diye değil, gerçekten havalı bir sunum tecrübesine imkan tanıyor 😉

4- Barış Akkurt – Hakkında iletişim kutusunun iyileştirilmesi

Barış Akkurt LibreOffice 3.5 sürümünde LibreOffice’in Hakkında penceresinin geliştirilmesine kod katkısı veren diğer bir geliştiricimiz.

***

Ülkemizden LibreOffice’e kod katkısı verilmesi gerçekten mutluluk verici, hele bizim gibi son kullanıcıların görüp hissedeceği geliştirmeleri görünce insan iyice ümitleniyor. Ama sayı gördüğünüz gibi çok az, sadece 4…

Açık konuşmak gerekirse, OpenOffice.org mirasçısı bir yazılım olan LibreOffice epeyce silkinip kendi elbisesini giymeye başladı, ama daha alacak çok yol var… Özgür yazılım gönüllüleri ve kod veren kişilerin dahi beğenmediği yanları ortada. Ama ortada olan bir gerçek şu ki, katkı verilmeden bu iyileşmelerin olması mümkün değil.

LibreOffice’in özgür yazılım gönüllülerine ihtiyacı var, ülkemizin ise LibreOffice geliştiricilerine daha çok ihtiyacı var. 

Siz de LibreOffice’e Kod Katkısı Verin

Tabii, bir 'Feza Çağı Televizyonu' geliştirmek değil!
Tabii, bir ‘Feza Çağı Televizyonu’ geliştirmek değil!

Kod okur yazarlığı olan özgür yazılım severler LibreOffice’e vereceği her katkı çok değerli. Aza çoğa bakmamak gerekiyor. Biliyoruz ofis yazılımı sıkıcı olarak görülmekte, ama LibreOffice gerçekten eğlenceli bir proje. İyi insanlar, iyi ortam ve dünya çapında iyi etkinliklerle kendinize ve LibreOffice’e katkı verebilirsiniz.

1- ‘Peki nereden başlamalı?’ diyorsanız aşağıdaki bağlantılara bir göz atmaya ne dersiniz.

Bütün bilgiler burada: LibreOffice Geliştirme wiki sayfası - https://wiki.documentfoundation.org/Development 

Buradan başlayıp konuya ısındığınızda eğlenceli ilk adımlar olan EasyHacks bölümüne gitmenizi öneriliyor. Buradan dişinize göre bir EasyHack bulup çözünce hem LibreOffice üzerindeki kod hakimiyetiniz gelişiyor hem LibreOffice’e kod katkısı veriyorsunuz. Tek başınıza olacağınızı sanmayın, uzman LibreOffice geliştiricileri bu EasyHack’lerde size adım adım yardım da ediyorlar. Böylece ciddi bir tecrübe ve bilgi edinmiş oluyorsunuz. Kazan – Kazandır!

EasyHack‘ler gerçekten ilk adımlar için önemli. Tek varlık sebebi yeni geliştiricilerin gelişimlerine yardımcı olmak, yani sizin için orada bekliyorlar Açıklamalarında göreceğiniz gibi usta bir geliştiricinin çerez çekirdek çitlerken halledebileceği hackler ve siz çözün diye sizi bekliyorlar!

Bizi de unutmayın, ve LibreOffice Türkçe geliştirici listesine üye olun!

1.1- GSoC’a katılın!

Bitmedi, LibreOffice bu yıl da Google Summer of Code’a kabul edildi:
https://wiki.documentfoundation.org/Development/GSoC/2015

Şimdilik GSoC profje fikirleri şurada:
https://wiki.documentfoundation.org/Development/GSoC/Ideas

Aklınızda LibreOffice için bir fikir varsa ‘Ideas’ sayfasına ekleme de yapabilirsiniz. Yeni fikir eklemek için iki hafta gibi bir süre var. Aklıızda çalışmak, yapmak istediğiniz ve GSoC’a yakışır bir proje fikri varsa ekleyin derim

Ha bir de Çılgın Fikirler var ki – en son ESC toplantısında da ordan GSoCa bir şey çıkar mı bilinmez, fikirlerin çoğu çılgın…  https://wiki.documentfoundation.org/Development/Crazy_Ideas

Niyetiniz varsa 27 Mart’a kadar başvurunuzu yapmayı unutmayın!

Başvuru için fikir sahibi olmak adına Efe’nin yazdığı şu iletiye göz atın: http://listarchives.libreoffice.org/tr/gelistirici/msg00005.html 

2- ‘Ya ben daha çok Android falan…’ diyorsanız, LibreOffice’in Android sürümü ve uzaktan kumandasına göz atabilirsiniz.

3- ‘Kod okurum, şiir gibi de yazarım, LibreOffice’i de severim ama uğraşamam işim gücüm çok…’ diyorsanız, bağışlarınızla katkı verebilirsiniz: https://donate.libreoffice.org/tr/

4- ‘Tamam da, ben öğrenciyim/freelance’im az biraz da maddi getirisi var mı?’ derseniz sizi Freedomsponsors.org‘daki LibreOffice sayfasına alalım. Hem özgür yazılıma katkı verebilirsiniz hem de para kazanabilirsiniz. Detalı şurada anlatmışım: Freedomsponsors.org: Destek olun & Harçlık Kazanın

5- ‘Ya biz şirketiz, ihale, hizmet falan’ Bu daha geniş bir konu, kısa tutmak adına TDF’nin ihalelerine bakabilirsiniz;

5.1- Tender To Develop And Incorporate Usability Metrics Collection For LibreOffice (#201502-02)
http://blog.documentfoundation.org/2015/02/24/tender-to-develop-and-incorporate-usability-metrics-collection-for-libreoffice-201502-02/

5.2- Tender To Develop And Incorporate Multi-Language Support For UI And Test Cases Within Moztrap (#201502-01) http://blog.documentfoundation.org/2015/02/10/tender-to-develop-and-incorporate-multi-language-support-for-ui-and-test-cases-within-moztrap-201502-01/

Ayrıca Sertifika programlarına  katılabilirsiniz vs. detayları için benimle irtibat kurabilirsiniz.

PS: Dilimizde biten tüyleri ara ara alıyoruz.

Mutlu günler.

Kategoriler
LibreOffice LibreOffice Rehber Yaz?lar?

LibreOffice’de yatay veya dikey sütunlu belgeler oluşturmak

Olu?turdu?um sütunlu belge ve LibreOffice'in yeni görünü?ü
Oluşturduğum sütunlu belge ve LibreOffice'in yeni görünüşü

İşte ve internette sıklıkla sütunlu belgelere rastlıyorum, genellikle yatay belgelerde sütun tercih ediliyor. sanıyorum ki baskı yapılacak belgelerde bu tür biçim daha çok tercih edilmekte.

LibreOffice’de nasıl bu biçimde belgeler yapılabileceğine dair kısa bir ipucu yazmakta fayda var dedim ve kısaca yazmaya çalışacağım.

LibreOffice Writer uygulamasında sayfa yerleşimi varsayılan olarak dikey gelmekte. Öncelikle sayfa yerleşimini menüden Biçim – Sayfa yolu ile aşağıdaki iletişim penceresinden de görebileceğiniz üzere ‘Yatay’a çeviriyoruz.

Biçim - Sayfa yoluyla sayfa yöneldirmesini seçebilirsiniz
Biçim – Sayfa yoluyla sayfa yönlendirmesini seçebilirsiniz

Sayfa yönlendirmesini seçtikten sonra sayfamızı sütunlara bölelim. Yine aynı penceredeki Sütun sekmesine tıklayarak belgemizi dilediğimiz gibi sütunlara bölebiliriz.

Sütun yapılandırma penceresi oldukça bol seenekler sunmakta
Sütun yapılandırma penceresi oldukça bol seçenekler sunmakta

Bu iletişim penceresini biraz detaylı anlatmak istiyorum:

  • Sütun: Burada belgemizde kaç tane sütun olacağını seçiyoruz.
  • Genişlik ve aralık: Sütün genişlikleri ve aralıkları… Varsayılan olarak otomatik genişlik geliyor.
    • Eğer sütunların genişlikleri farklı olsun isterseniz, otomatik üzerindeki tiki kaldırıp Sütun 1 – 2 -3 satırından genişliğini ayarlamak istediğiniz sütunu seçip ayarlarını yapabiliyorsunuz
    • Boşluk: Sütunlar arasındaki dikey ve varsa yatay boşlukları ayarlayabiliyorsunuz
    • Ayırıcı çizgisi: Ayırıcı çizgisi olmasını istiyorsanız bununla ilgili çizgi biçemi, yükseklik, renk ve konum ayarlarını yapabiliyorsunuz.

Gayet kolay bir arayüzle kolayca yatay veya dikey sütunlu belgeler oluşturabilirsiniz. Ben de deneme için bir belge oluşturdum. Hem de LibreOffice’in yeni görünüşünü – Sifr simge seti, araç çubuğu, galeri ve KDE Plasma üzerindeki o eski kötü halinden kurtulmuş olmasını göstermek için aşağıya bir ekran görüntüsü koyuyorum. Belgeyi de merak eden, hazır bölünmüşü var diyecek kadar üşenen varsa onlar için şuraya -> (Sütunlu belge) koyuyorum.

Oluşturduğum sütunlu belge ve LibreOffice'in yeni görünüşü
Oluşturduğum sütunlu belge ve LibreOffice’in yeni görünüşü

Yeni simge setini seçmek için menüden – Araçlar – Seçenekler – Görünüm yolunda Sifr simge setini seçmelisiniz. GNU/Linux kullanıyorsanız Sifr simge seti ayrı bir paket olarak sunulmuş olabilir, paket  yöneticisinden yükleyebilirsiniz.

Bonus: Bir sayfa yatay bir sayfa dikey nasıl yaparım diye merak edenler, wikimize buyurun: Eski OOo- tr wikisinden Aynı dokümanda yatay ve dikey sayfalar birlikte nasıl yapılır.

Yeni wikimiz: http://wiki.libreoffice.org.tr/Ana_Sayfa 

Mutlu günler.

Kategoriler
Kitap

Kitap Tanıtımı: İlizarov Günlüğü

?lizarov Günlü?ü
İlizarov Günlüğü

Dostum Sezai Yeniay ilk kitabını ‘İlizarov Günlüğü’nü geçtiğimiz hafta Google Play Kitaplar’da yayımladı. Zor bir zamanında yazdığı ve el birliği ile hazırladığımız bu kitabın burada tanıtımını yapmaktan da kıvanç duymaktayım.

İlizarov Günlüğü
İlizarov Günlüğü

“Sanıldığının aksine doğa en mükemmele evrilmiyor, en kolaya evriliyor…” – Sezai Yeniay, İlizarov Günlüğü

Sezai’nin kitabı bir günlük… Çocukluğunda geçirdiği bir trafik kazası neticesinde yaşadığı onca ameliyattan sonra bir son ameliyatın hikayesi. İlizarov tekniği ile kemik uzatımı sürecinde yaşadıklarını teşvikimizle, başkalarına da faydalı olsun diye, bir internet günlüğünden (http://ilizarovgunlugu.wordpress.com/) yazmaya başlamıştı. Bittiğinde bunu kitaplaştırmak için kendisine söz vermiştim. Geç de olsa eşimin yardımı ve özgür yazılım araçlarıyla bunu başardık.

Kitabı değerlendirmek gerekirse, İlizarov Günlüğü ameliyatı ve teknik-tıbbi yaşananları anlatan bir kitap değil. Kitabı okuduğunuzda kader, talih ve hayatın ne kadar çileli olabileceği ve insanın bir şekilde bu zorlu engeller karşısında kendine bir yol çizebileceğini ve başarabileceğine dair inancınız pekişecektir.

İki gün önce hayatta ortalama bir insanın sahip olabileceği birçok şeye sahip bir insan olan Mehmet Pişkin’in intiharı üzerine hayatı sorgulamış olabilirsiniz… Benzer bir çok örnek gibi, İlizarov Günlüğü ve Sezai’nin hayatını önümüze koyduğumuzda, insanın en temel içgüdüsü olan yaşama güdüsünün ne kadar doğal ve doğru olduğunun görüleceğini düşünüyorum. Mutlak içgüdümüz olan yaşamın asla bize mutlu tarafını garanti etmediğini ve hayat oyununda kuralları biz belirlemesek bile mücadele gücümüzün tahminimizden de üstün olması sayesinde kazanacağımızı düşünüyorum. Galiptir bu yolda mağlup da diyebiliriz. Türümüz böyle… Yoksa alçılanmış kırık ayağı ile kağıt toplamaya çalışan çocuğun yaşam mücadelesini nasıl açıklayabiliriz ki?

En zor en umutsuz anlarda bile zaman içerisinde -bazen ‘o zaman’ durmuş ve geçmiyorcasına can yaksa bile- bir çıkış muhakkak vardır.

Bu nedenle İlizarov Günlüğü’nü okumanızı öneririm.

Kitabın hazırlanışı ile ilgili teknik kısma gelelim. İlizarov Günlüğü tamamen özgür yazılım kullanılarak yazılmış ve e-kitap biçimine dönüştürüldü; GNU/Linux tabanlı özgür işletim sistemleri üzerinde LibreOffice Writer ile yazıldı, LibreOffice için Writer2epub eklentisi ile e-kitap biçimine dönüştürüldü ve e-kitap yönetim yazımları Calibre ve Sigil ile son şekli verildi. Lisans olarak ise özgür bir lisans olan CC BY-SA 4.0 ile lisanslandı.

Eşim ve benim için bu ilk editörlük ve e-kitap oluşturma deneyimimiz oldu.

İlizarov Günlüğü’nü serbest şekilde dağıtmanın yanı sıra, bir sayısal yayıncılık platformunda yayımlamak kitabı daha bir kitap havasında görmemizi sağladı. (Eh biraz eski kafa bizde de var, kitaplar sanal da olsa bir raf üzerinde görülmeyi hakediyor diye düşünüyoruz…)

Nihayet Sezai kitabı Google Play Kitaplar‘da da yayımlamayı başardı.

lİlizarov Günlüğü Google Play'de
İlizarov Günlüğü Google Play’de

Kitabı Google Play Kitaplar‘dan ücretsiz indirebilirsiniz, Google Books uygulaması ile cep telefonunuzda ve tabletinizde veya web okuyucusu ile masaüstü bilgisayarınızda okuyabilirsiniz. Kitabı okuduktan sonra yorum ve değerlendirmenizi kitabın sayfasından yapmanız güzel olacaktır.

Kitabın epub, mobi ve PDF biçimleri de dilerseniz şurada mevcut.

Neyse çok uzatmadan, kitabı indirebileceğiniz bağlantıları paylaşarak yazıyı sonlandırayım.

Son olarak, birçok kişinin faydalanacağı bir birikimi sunduğu için Sezai’yi tekrar kutluyorum. Kitabın editörlüğünü devralarak sürüncemeden kurtaran eşime buradan bir kez daha teşekkür ediyorum.

İyi okumalar.

Kategoriler
LibreOffice

LibreOffice’den haberler…

Aslında uzun uzadıya yazacak çok şey var ama zaman olmadığından kısa kısa derlemek en iyisi…

  • TDF LibreOffice’in Android sürümü için ihaleye çıkıyor: Bilindiği üzere epeyce bir zamandır LibreOffice’in Android sürümü için çalışmalar yürütülmekteydi. Bu çalışmalar sıfırdan bir uygulama yazmanın zorluğu ve LibreOffice camiasının bu konuda yeteri kadar donanımlı ve platforma hakim katkıcıları olmadığı için ağır aksak ilerlemekteydi, temel belge görüntüleyicisi üzerinde Smoose vb gibi şirketlerin sponsorluğunda biraz ilerleme kaydedilmişse de temek çerçeve oluşturma meselesi istenilen hızla ilerlemedi. Bu yüzden The Document Foundation LibreOffice’in Android sürümün temel çerçevesini oluşturmak ve üzerine temel özellikleri inşa etmek için ihaleye çıkma kararı aldı. Bu ihale ile Şubat 2015’de temel düzenleme özellikleri çalışır halde bir Android uygulamasına kavuşmak hedefleniyor. İhale duyurusunu şuradan okuyabilirsiniz. Türkiye’den de bu ihaleye katılmak isteyen şirketler olursa çekinmeden başvursunlar derim.
  • TÜBİTAK’ın yazılım uyum sorunları yaşanmayacak olan bilgisayarlarda LibreOffice ve Pardus kullanılması ile ilgili bir genelge yayımladığını duyduk. Detaylarını öğrenmek için bu genelge ve hedeflenen bilgisayar sayısı gibi rakamlara ulaşmak için ilk fırsatta bir girişimde bulunacağım. Bu bilgiler ile güzel bir göç haberi hazırlayabilir ve küresel olarak da duyurabiliriz.. Şayet bu yazıyı okuyan yetkili varsa, bilgileri temin ederse çok daha iyi olur. Bu tür göçler bizim için önemli, hele TÜBİTAK gibi bu konuda yıllardır bir şekilde öncülük etmeye çalışan bir kurum için gecikmiş bir karar. Şahsi görüşüm ise daha önce de dediğim gibi, yazılımı sadece kullanmak değil, üretimine de katkıda bulunmak gerekir, bu sebeple TÜBİTAK’ın olması gereken yer kurumsal kullanıcıdan öte TDF Tavsiye Kuruluna üye olmak ve/veya LibreOffice geliştiricisi istihdam etmek… Türkiye’deki kullanım ve Türkçe için yapacak çok şey var…
  • Üyesi bulunduğum TDF’nin Üyelik Komitesi seçimleri yapılıyor. Bu seçimde aday oldum. Seçim duyurusu şurada ve adaylık için öz tanıtımım da şurada. Seçileceğimi sanmıyorum ama vakıfta görev almak ve seçimlerin daha zengin olması için aday oldum.
  • LibreOffice konferansı bu yıl Bern’de gerçekleştirildi. Ülkemizden geçen yılki konferansa katılmış olan Efe Gürkan Yalaman bu yıl da GSoC öğrencisi olarak Bern konferansına katıldı. Detaylarını günlüğünde yazar diye tahmin ediyorum. Konferansla ilgili haberleri gezegenden ve sunum ve diğer içeriği ise konferans sitesinden okuyabilirsiniz.
  • Önümüzdeki yıllardaki LibreOffice konferansını Türkiye’de gerçekleştirmek için sevgili Volkan Evrin niyetli… LKD öncülüğünde bu organizasyona ev sahipliği yapabiliriz diye düşünüyorum ama organizasyon işi benim pek becerebileceğim bir şey değil. Başvuru vs süreçlerde elimden geleni yaparım. Ama organizasyonun maddi/manevi ve lojistik kısımları ile ilgili durumlar nasıl olur bilemiyorum. Dediğim gibi anladığım şeyler değil.

Haberler böyle… LibreOffice’in özgür yazılım dünyası için ne kadar önemli olduğunu söylemekten sıkıldım, tamam ofis yazılımına katkı vermek kolay değil ve sıkıcı bir alan diye düşünülebilir ama sahip çıkmadan da olmuyor. Bu nedenle özellikle eli kod tutan ve zamanı olan özgür yazılım severleri LibreOffice’e katkı vermeye çağırıyorum.

Mutlu günler.

Kategoriler
Genel LibreOffice

Nerelerdeyim, neler yapıyorum…

Son yazımı yazalı epey bir zaman geçti. Yazmadıkça yazmıyor insan… Devamlılık gerektiren her eylem gibi yazmak da zor kazanılan ve çabuk kaybedilen bir alışkanlık.  Tabi bir de başka bir faktör var o da zaman… Yorgunlukla mücadele edebiliyor insan ama zaman ile mücadele edip daha fazlasını kazanmak çok ama çok zor.

İşyerinde  son altı aydır çok yoğun bir dönem geçirmekteyim . Gündüz yoğunluğu nöbetini akşamın yorgunluğuna ve boşvermişliğine devretmekte, ben ise kendimi hoyratça bu dar boşluğa bırakmaktayım.

Hobiler, sosyal yaşam, planlar ve hayalcilik gibi boş zamanını harcadığım faaliyetlerim de çok iyi gitmiyor haliyle. Bu güçlükle en çok yer ayırdığı konu olan özgür yazılım ve son iki yıldır LibreOffice ile ilgili şeylere de bakamıyorum gibi gibi görünse de asgari oranda bakabiliyorum diyebilirim. Yeni bir şey katmasam da olanı muhafaza etmeye gayret ediyorum. Sadece ben değil, gördüğüm kadarıyla birçok arkadaş da benzer bir atalet içerisinde.

İşte bu çerçevede ne yaptık ne ettik dersek şöyle bir liste ile durumu özetlemeye çalışayım:

  • LibreOffice’in yeni sürümü olan 4.3 duyuruldu. Sürüm notlarına şuradan bakabilirsiniz.
  • Mazoşist ıstırabımızın keyifli aralarından biri olan çevirilerini yetiştirebildik. Arayüz %99.9 seviyesine ulaştı. Bu çevirilerde sevgili Ayhan Yalçınsoy ve her zamanki gibi yaşı ve verdiği emeği en büyük olan -bu kısımda utanmaz gerekiyor- sevgili Necdet Hocamız büyük çaba gösterdiler. Ben de elimden geleni yapmaya çalıştım ama çeviri zamanımın büyük kısmını yeni Microsoft Office Excel işlevleri ve Calc işlevlerinin çevirilerini yeknesaklaştırmaya harcadım. Bununla ilgili ayrıca bir tablo da yapmıştım. Onu da güncellemem gerekiyor.
  • Bu 4.3 sürümün notlarında da adım geçiyor çok şükür. KK(QA) çalışmaları çerçevesinde 5 adet hatayı çözüldü işaretledim bu sayede adım sürüm notlarına geçti. Yeni kayıtlar girdim. Şimdiye kadar toplamda 44 hata kaydı girmişim. Bu sürüm öncesi Türkçe yerlerini ilgilendiren bir tanesi var ki önemliydi, çözüldü(Teşekkürler Eike).
  • Küresel pazarlama listesinde LibreOffice 4.4 için bir öneri sundum: İşletmeler için daha iyi bir LibreOffice sürümü olsun dedim, işletmeler için çözülmesi iyi olacak hata kayıtlarına yoğunlaşmayı önerdim. Bu konuda uzun bir tartışma olmasına rağmen net bir çizgi çizilmiş değil fakat konferans gündemine alınması da benim için mutluluk verici.
  • TDF üyeliğimi yeniledim. Ülkemizden tek üye benim.
  • Zemberek çok eskidi, Linux sürümleri üzerinde performans sorununa ek olarak tam olarak nedenini bulamasam da güncel Ubuntu 14.04 üzerinde çalıştıramadım. Bazı paketlerde sorun var sanırım… Bu konuda biraz daha araştırma yapmak gerekiyor. Şayet diğer Linux dağıtımlarında da benzer sorun yaşanırsa TÜBİTAK’ın çalışmayan bir Zemberek ile nasıl bir ofis deneyimi sunacağını merak etmiyor değilim. Zemberek’i kaybedersek önce TÜBİTAK düşünsün!
  • Yine Zemebrek demişken, gözümüz yollarda Zemberek 3’ü bekliyoruz fakat gelişmesi ne yazık ki pek kolay olmuyor, sevgili Ahmet A. Akın’dan başka bu işe elini bulaştıran yok. Yine burada iş Zemberek’in hamisi TÜBİTAK’a düşüyor…
  • TÜBİTAK demişken Micheal Meeks LibreOffice 4.3’ün kaputunun altında neler olduğunu yazdığı yazısında, LibreOffice’e kod katkısı veren kuruluş ilişikli kişiler grafiği yayımladı. İdeal tabloda TÜBİTAK imzalı geliştirici veya “o yeni modelde” TÜBİTAK’ın hizmet aldığı Türk yazılım şirketleri olmalıydı…Hala yok, beklemiyoruz da…
Kuruluşa göre kod gönderim grafiği
Kuruluşa göre kod gönderim grafiği
  • Yukarıdaki grafikle ilgili şunu da söyleyeyim, Suudi Arabistan Kral Abdülaziz Bilim ve Teknoloji Şehri(KACST) dahi The Document Foundation Danışma Kurulu’na üye oldu da TÜBİTAK hala olmadı… Kod dahi gönderiyorlar… Arapça ve sağdan sola yazılan diller ile ilgili çok güzel gelişmeler bu sayede oldu
  • Foruma birkaç kişi hariç ilgi düşük, wiki Allah’a emanet…
  • Topluluk olma adına çok aşama kaydedemedik. Hiç yoktan iyi ama bağlarımızı güçlendirmek adına bir hafta sonu İstanbul’da bir toplantı yapalım diyorum. Detayı planı ile ilgili fikir alış verişi için e-posta listemize ilk fırsatta bir ileti göndereceğim.
  • Kod katkısı olarak sevgili Efe Gürkan Yalaman bu yıl da GSoC’a katıldı, Şablon Yöneticisini iyileştirecek ama sesi soluğu çıkmıyor pek…
  • Türkiye’de özgür yazılıma olan ilgi ve katkı çok iyi seyretmiyor, haliyle LibreOffice’e de pek ilgi yok… Onca yazı yazdık, kod katkısı verin, Andorid sürümüne geliştirici olun diye ama önemsiz işlere bulaşmayan kod okur yazarlarımızın dikkatini çekemedik maalesef.

Velhasıl-ı kelam, ölmesek de sürünmeye devam ediyoruz, bireysel yük ile 5-10 kişi çeşitli alanlarda dağınık zamanlarda katkı vermeye devam ediyoruz. Her alanda katkıcıya ihtiyacımız var. Bekleriz.

Mutlu günler.

PS: Bu yazıya tablette başladım, telefonda devam ettim ama fiziki klavyesiz olmuyor…

Kategoriler
Genel LibreOffice

Freedomsponsors.org: Destek olun & Harçlık Kazanın

Özgür yazılımın gönüllü katkıcıların emekleriyle oluşturulduğunu elbette hepimiz biliyoruz. Yazılım gelişip büyüdükçe de sunucu, dernek, özel emek gerektiren işler vb çeşitli maliyetler de ortaya çıkıyor. Bu maliyetler de gönüllülerin bağışlarıyla veya özgür yazılım üzerine iş yapan şirketler veya bazı vakıf ve kamu kurumlarının desteğiyle karşılanmakta…

Linux çekirdeği veya LibreOffice gibi büyük özgür yazılım projelerinde bu maliyetler elbette çok daha büyük oluyor ve bunlar büyük sonsorların desteğiyle karşılanmakta. Örnek verirsek, Linux Vakıfı’nın devasa sponsorları şurada: http://www.linuxfoundation.org/about/members LibreOffice’in ise “büyük” sponsorları benzer bir şekilde “Danışma Kurulu -Advisory Board” altında görülebilir:
https://www.libreoffice.org/about-us/advisory-board/

LibreOffice Danışma Kurulu‘nda yer almak, bu şirketlere iş yaptıkları ekosistemin ihtiyaçlarına göre LibreOffice’in seyri ve gelişmesinde söz sahibi olma hakkı tanıyor. Elbette yıllık belli bir ücretle şirketler ve kurumlar bu kurula katılabiliyor. Kurulun ücretleri tam zamanlı geliştirici sağlama ve çalışan sayısına göre değişiyor. Detayları burada görebilirsiniz: https://wiki.documentfoundation.org/TDF/Advisory_Board

Kurulda dikkat çekmek istediğim King Abdulaziz City for Science and Technology (KACST). Bu kurumu Suudi Arabistan’ın TÜBİTAK’ı olarak kabaca tanımlayabiliriz. LibreOffice’in gelişmesine ve Arabistan’da kullanılımı üzerine epeyce iş yapıyorlar. LibreOffice’in Arapça sürümüne ve soldan-sağa yazılan dillere yönelik yazım desteği ve iyileştirmeleri bu kurum sayesinde oldu diyebiliriz. Bnkz:
http://blog.documentfoundation.org/2013/06/25/the-document-foundation-welcomes-a-new-member-of-the-advisory-board-king-abdulaziz-city-for-science-and-technology-kacst-of-saudi-arabia/

Ben TÜBİTAK’ın da LibreOffice Danışma Kurulu içierisinde yer alması gerektiğini düşünmekteyim. Kurumsal pazarı hedefleyen bir Linux dağıtımın iş modelinde temel teşkil eden bir bileşen olan LibreOffice’in gelişimi iş modelinin de sağlıklı ilerlemesi ve sorunları birincil elden çözülmesi gibi çok önemli faydalar sağlayan çok büyük bir avantaj. Ben TÜBİTAK yönetiminde olsam kesinlikle bu kurula TÜBİTAK’ı dahil ederdim… Yıllık ücretler çok görünmesin, gerçekten edilen tasarrufun yanında bu tutarlar para değil.

Kısa bir giriş yapmak istemiştim ama yine kaptırdık. Yukarıda yazdıklarım başka bir yazının ana konusu olsun ve konuya geri döneyim…

****

Yukarıda kabaca özgür yazılımın mali tarafını anlatmaya çalıştım. Gelin görün ki bir tepeden yönetim ve istihdam modeliyle de yapılamayan bazı şeyler var. Bunlar aslında özgür yazılımın ilerlemesinde yenilikçiliği temsil eden şeyler. Çoğunlukla iyileştirmeler ve yeni özellikler kullanıcılar tarafından talep edilmekte ve geliştiricilerin başının etini yiye yiye onların ilk uygun zamanlarında yapılmayı beklemekte…

Özellikle gönüllü geliştiricilerin sürekli boş zamanı olmadığı ve kendi istekleri dışında(veya bağlı olduğu organizasyonun iş listesi dışında) özgür yazılımda sürekli bir sorumluluğu olmadığının bir kez daha altını çizmek istiyorum. Tabi birçoğunun da ya öğrenci ya da serbest çalışan(freelancer) kişiler olduğunu da hatırlatayım…

Onlarca özelli isteği ve az bir iş gücü denklemindeki çözümsüzlük için işte tam burada Freedomsponsors.org devreye giriyor.

Freedomsponsors.org
Freedomsponsors.org

Freedomsponsors.org, özgür yazılımdaki genel bağış mantığından farklı olarak, iş ve çözüme yönelik bağış mantığını benimseyen, belirli bir iş, bir hata için gönlünden ne koparsa destek olarak geliştiricileri motive etmeyi amaçlayan ve sonuç olarak da özgür yazılımın gelişmesine katkı sağlamaya çalışan bir aracı site.

Çalışma mantığı çok basit, herhangi bir özgür yazılım projesindeki bir gelişme için – genellikle o yazılımın hata takip sistemine girilmiş bir hata kaydını temel alarak- bireylerin “şu işi halledin ben şu kadar lira benden, helali hoş olsun” diyerek vaad ettikleri bağışların söz konusu işin/hatanın çözülmesi üzerine hatayı çözen kişiye ödenmesi şeklinde…

Güzelliği ise, hem istek sahibinin gönlünden kopan küçük bir miktarla kişisel olarak beklentinin gerçekleşmesi, hem de hatayı çözen kişinin – büyük ihtimalle geçimini sağlamak için zorlanan bir kişi veya ailesinin yükünü hafifletmeye çalışan bir öğrenci oluyor bu- bu emeğinin karşılığında para kazanması.

Buradaki sponsorlu iş listesine baktığınızda genellikle ürünün normal gelişimine ek olan özellikler olduğu için işin doğasını bozmayan ve destekleyici bir yapı karşımıza çıkıyor.

Freedomsponsors.org ile ilgili daha önce bizim camiada pek yazılı bir şey görmemiştim. Google+ üzerinde sanıyorum Anıl Özbek ve Emir Yâsin Sarı‘nın konuyla ilgili girdileri vardı…

Ben de bugün bu işe dahil olayım dedim ve LibreOffice ile ilgili ilk sponsorluk kaydımı girdim. Söz konusu kayıt, LibreOffice’de değişiklikleri izlerken değişiklikleri kısmi kabul özelliğinin kazandırılmasıyla ilgili bir hata kaydım üzerinden yaptım. Bu özellikle editörler ve şirketlerde birlikte çalışan kişilerce ihtiyaç duyulan bir iyileştirme. Bu özelliğin kazandırılması için ben 20 USD’lik bir sponsorluk kaydı girdim:
http://freedomsponsors.org/core/issue/429/

LibreOffice ile ilgili mevcut kayıtları -başarılı olanlar- ve açık teklifleri şuradan görebilirsiniz: http://freedomsponsors.org/project/149/LibreOffice#/LibreOffice

Freedomsponsors.org adresinde sadece LibreOffice yok, Xorg’dan tutun, Linux çekirdeğine, Scribus’a kadar onlarca özgür yazılım projesi yer almakta.

Eğer sizin de istediğiniz bazı özellikler/çözülmesi için fazladan emeğe ihtiyaç olan hata kayıtları varsa, bu platformda sponsor olmanızı öneririm. sadece bireysel olarak değil, çalıştığınız şirketin ihtiyaçları için de buradan sponsor olabilirsiniz. Ki cömert sponsor kayıtları genellikle bu yazılımları iş modellerinde kullanan şirketler tarafından girilmiş.

Freedomsponsors.org sitesinin kullanımı çok basit, üye oluyorsunuz, para ödemek için bir PayPal hesabına ihtiyacınız var. Şayet bir kredi karınız varsa PayPal‘e üye olmak 5 dakika bile sürmüyor(ben de ilk kez üye oldum, kolaymış gerçekten). Ayrıca yeni elektronik para birimi Bitcoin ile de ödeme yapıp ödeme alabiliyorsunuz.

Freedomsponsors.org sitesindeki kayıtlı projeler şurada:
http://freedomsponsors.org/project/ Kayıt gireceğiniz proje bu listede yoksa hiç merak etmeyin dilediğiniz özgür yazılım projesini kolaylıkla kayıt edebiliyorsunuz.  Sitenin genel kullanımı çok kolay…

Sitede sponsorluk dışında, Kickstarter(topluluk fonlaması) özelliği de mevcut. Siteyi bu amaçla da kullanabilirsiniz. Site işleyiş maliyeti olarak sponsorluk ödemelerinden küçük bir komisyon almak dışında ek bir maliyet çıkarmıyor… Detayları siteden alabilirsiniz.

Çağrım iki taraflı, hem geliştirme isteyen kişiler ve şirketlere, hem de ek gelire ihtiyacı olan öğrencilere. Gelin bu platformda özgür yazılıma destek olun. Öğrenciler ve serbest çalışanlar siz de hem özgür yazılıma katkı verin, hem de  ek gelir kazanın!

Mutlu günler.

Konu dışı: LibreOffice’in resmi twitter hesabı açıldı, takip ediniz:
https://twitter.com/LibreOffice


LibreOffice Türkiye topluluğumuzun hesabını henüz takip etmediyseniz onu da takip ediniz:
https://twitter.com/LibreOfficeTurk

Kategoriler
LibreOffice

LibreOffice Android sürümüne geliştirici olun!

LibreOffice bildiğiniz üzere Windows, GNU/Linux, Mac OS X, BSD platformlarında kullanılabilir bir özgür ofis yazılımı.

Michael Meeks LibreOffice Android sürümünü anlatıyor:

GSoC 2012 öncesinde Android’in yükselişiyle LibreOffice’de mobil platformlarda yerini almak için planlarını yapmıştı. GSoC 2012 sonrasında da hızlanan geliştirme çalışmalarıyla bir şeyler oluşmaya başlamıştı.

LibreOffice Android
LibreOffice Android

Fakat bu platformdaki gelişme istenenin epeyce gerisinde kalmış bulunuyor. Sebebi ise malumunuz geliştirici eksikliği…

Gördüğüm o ki Andorid’in popülerleşmesiyle ülkemizde de Andorid geliştiriciliği hız kazanmış; birçok genç arkadaş bu konuda epey ilgili ve mesafe kat etmiş.

LibreOffice’in masaüstü sürümü için geliştirici çıkarma işinde ülkemiz geride kaldı. Neden bu açığı LibreOffice Android sürümünde kapatmayalım? Madem Android geliştiriciliği  ülkemizde bu denli popüler, gelin LibreOffice’in Android sürümüne katkı verin.

Lafı çok uzatmaya gerek yok aslında. LibreOffice’in Andorid sürümü hepimizin ihtiyacını giderecek bir ofis yazılımı olacak.

Gelin bu geliştirme sürecinde yerinizi alın.

Proaktif olun!

Proaktif demişken, sürekli bu kelimeyi tekrar ediyorum. Proaktif nedir derseniz, elini taşın altına koyan, şartların oluşmasını beklemeden insiyatif alarak işi halletme diye kabaca tanımlayabilirim. Özgür yazılım katkıcısıysanız elinizi taşın altına sokmaktan çekinmemelisiniz. Bekleyeceğiniz bir şey de yok, her toplulukla kendinizi tanıtın elinizden geleni ortaya koyun, bunu yapabilirim deyin ve yapın. Bu kadar. Nazlanmaya, acaba demeye hiç gerek yok. Üreten veya üretmeye niyeti olan kişi her yerde memnuniyetle karşılanacaktır.

LibreOffice’in Android sürümüne katkıcı olmak için şu sayfadan başlayabilirsiniz: https://wiki.documentfoundation.org/LibreOffice_on_Android

Günlük sürümler şurada: http://dev-builds.libreoffice.org/daily/master/Android-ARM@24-Bytemark-Hosting/current/

Kod şurada: http://cgit.freedesktop.org/libreoffice/core/tree/android

Geliştirici sayfaları: https://wiki.documentfoundation.org/Development http://tr.libreoffice.org/get-involved/gelistirici/ https://www.libreoffice.org/developers/ Türkçe geliştirici listemiz hakkında da şuradan bilgi alabilirsiniz.

Geri durmayalım! LibreOffice Android sizin elinizde şekillensin.

Not: Bu arada LibreOffice’i rollAPP ile iPad ve ChromeBook/Chrome üzerinde kullanabiliyorsunuz: 

 - LibreOffice, RollApp ile iPad ve Chromebook’larda

Kategoriler
Genel

Neler Yap-a-mıyorum…

2013 senesinin son çeyreği benim için zaman yönetimi açısından çok verimsiz geçen bir dönem oldu. Son üç ayda doğrusu elle tutulur pek bir şey yapamadım, daha doğrusu neticelendiremedim.

Aslında durum şu ki, ahtapot gibi onlarca işin ucundan tutmuş durumdayım. Ama hepsini çekip çevirecek gücüm elbette yok. Biraz daha organize olabilmek adına yapılacaklar listeleriyle durumu toparlamaya çalıştım ama gidiş bu ya, bu sefer de listeler kabardı, yeni listeler vs. vs…

Tabi iş, doktora bir yandan bir yandan da insanın kendine zaman ayırması denklemin diğer tarafında ise hobim olan özgür yazılım -ağırlıklı olarak LibreOffice- beni epeyce yorgun kıldı.

Sırf LibreOffice için yapılacak listelerimi tamamlamak için en az 20-25 gün tam mesai uğraşabileceğim onca iş var. Diğer taraftan da ödev ve okulla ilgili olan kitaplar hariç bir kitap bitirebilmiş değilim. Bir yandan da Sezai’nin İlizarov Günlüğü’nü e-kitap haline dönüştürmesine yardımcı olmak için editörlük yapma işi var ki kaç aydır zaman ayıramadım…

Zaman gerçekten izafi bir kavram, yıllar geçtikçe daha hızlı akıyor gibi. Tam nerede duymuştum hatırlamıyorum ama yaklaşım şöyle bir sözdü “Hayatın ne kadar yoğunsa o kadar iş yapabilmişsin demektir.” Bu minvalde hep düşünüyorum, “zaman yok… zaman yok… az zaman bulayım öyle yaparım” diye işleri öteleye öteleye aslında birbirinden bağımsız ve kopuk onca boş zamanı değerlendirememişim… Oysa geriye dönüp baktığımda bağımsız ve kopuk zamanı çok heba ettiğimi daha iyi görebiliyorum.

Çalışan ve boş zamanı sınırlı olan insanların kesinlikle zamanını iyi planlaması gerekiyor. Yapmak istediğimiz işe ayıracağı zamanı iyi korumak, bilgisayar başındayken çer-çöp internet sörfü veya sosyal medya gibi feci şekilde hızlı zaman tüketen alışkanlıklardan kesinlikle uzak durmak gerekiyor. Bir de çalışmayı bölmemek…

Çok fazla birikmiş şey varsa geri dönüp toparlanmaya çalışmak ise ayrı bir ızdırap…

Tabi ki özellikle özgür yazılım konusunda hiçbir şekilde “bir şeyler yapmak” zorunda değilim. Her ne kadar insanlar katkıcıları katkı verme yükümlülüğündeki insanlar gibi görse de, böyle bir yükümlülük ve sorumluluk yok. Hatta bu algıyı yıkmak için hiçbir şey yapmamak nasıl olurdu düşünmüyor değilim…

Sanki ülkemizde özgür yazılıma katkı vermek birilerinin işiymiş gibi bir algı oluşmuş gibi. Nasılsa birileri yapıyor da bir başka algı. Yapılmalı, edilmeli diyen talepkar duruş sahipleri azalsa da şiarımızı tekrar etmeliyiz

Yapabilecek durumdaysan yapmalısın arkadaşım!

***

Son üç ayda sadece LibreOffice Türkiye’nin sair işleriyle uğraşmadım elbette. LibreOffice Küresel Pazarlama çalışmalarına zaman ayırdım, Kalite-Güvence/hata kayıtları, LibreOffice’in Twitter’da ve diğer sosyal ağlardaki tanıtım çalışmaları da haylice zamanımı aldı.

Çevirilere bu dönem çok vakit ayıramadım. Wiki‘ye sınırlı, belge yazmaya da keza aynı. Forum‘u yanıtsız bırakmamaya çalıştım, en azından bu konuda başarılı olduğumu söyleyebilirim. Kullanıcılarımızın sorunlarından birçok hata kaydı çıkardım ve bu kayıtlar LibreOffice’in gelişmesine fayda sağlayan hatalardı. Türkiye’de pazarlama adına bir faaliyet gösteremedik. LibreOffice Türkiye Twitter hesabından sınırlı bir iletişimle tanıtım faaliyeti yapmaya çalıştım ama maalesef zaman yetmedi. Şirketler ve Kurumsal kullanıcılara yönelik Önerilen Çözüm Ortağı gibi fikirlerimizi hayata geçirecek zaman olmadı. Fatih Projesi ve LibreOffice’in durumuyla ilgili 1 cm bile ilerleyemedik. Fatih zaten ne olduğu hakkında biraz fikrimiz olan fakat nasıl yürütüldüğüyle ilgili hiç bir fikrimiz olmayan adeta kapalı bir proje… Bu konuda gönüllü olacak ve bu işin sıkıca takipçisi olacak arkadaşlara ihtiyacımız var…

LibreOffice Türkiye Geliştirici ekibi de başarısız olduğumuz bir diğer nokta oldu. Çok beklentim olmadığı için fazla bir hayal kırıklığına uğramadım ama ilgisizlik gerçekten beni üzdü. Genç arkadaşların sahiplenmesi gerekirdi. LibreOffice’in içermeci yapısı ve EasyHack ile başlayan süreçleri yurt dışında çok iyi çalışıyor fakat maalesef biz Türkiye’de yine üretime katılamadık. Bu yıl tek tesellimiz Efe Gürkan Yalaman’ın GSoC’da “ExpertConfig” çalışmasını yapmış olması. Geçen yıl da Gökçen Eraslan Sayısal İmza desteğiyle GSoC’da yer almıştı.

Her ne kadar GSoC’da yer almak harika bir şey olsa da, kod katkıcısının devamlılığını göremedik. Zaten şu an ülkemizden de bildiğim başka tek satır kod yazıp LibreOffice’e göndermiş kimse yok. Bence bu çok utanılacak bir durum. Çok utanıyorum doğrusu. Daha fazla kaça bölünebilirim bilmiyorum ama bu konuda da bir şekilde çağrı yapmaya devam edeceğim.

LibreOffice’in çoğu “kağıt kesiği” olan onlarca EasyHack yeni geliştirici adaylarını beklemekte.

Başarısızlıkları sıralarken yazım denetimi, dilbilgisi denetimi ve eş anlamlılar sözlüğü gibi Türkçe ile ilgili hususlara hiç girmek istemiyorum. Sevgili Anıl‘ın Türkçe Eş Anlamlılar Sözlüğü konusundaki çabalarının  desteksiz kalması, dilbilgisine yönelik ne yeterli teknik elemanın ne de ilgilin olması beni çok üzmüştü. Tek sevindirici haber ise Zemberek’in yeni sürümüne yönelik umut ışığının olmasıydı Burdan tekrar sesleniyorum, kod katkısı verebilecek herkesi Zemberek Projesine katkı vermeye davet ediyorum.

Wiki ve belgelendirme konusunda da bu yılı başarılı geçmiş sayamıyorum. Bu konuda da tonla yapılacak iş var. Kalite kontrol vb gibi konularda sınırlı ve bireysel çabalarımız olsa da tatminkar işler çıkardığımız söylenemez.

Özetle, tam işleyen bir topluluk olamadık henüz. İlgi ve alaka yok denecek kadar az, çeviri ekibi hariç -ki burada da hızımız düştü- bir elin parmaklarını geçmeyecek kadar az kişi işleri idare etmeye çalışıyoruz. Hala doğru düzgün Makro ve Basic bilen birisini bulamamış olmamız üzücü.

Topluluk oluşturabilmek, işlerliğini devam ettirebilmek çok anlamadığım işler. Ben topluluk yöneticisi değilim, bir topluluk yöneticimiz de yok. İşlerin devam etmesi için harcadığım zaman yerine topluluğu geliştirmeye daha fazla zaman ayırsaydım diye düşünüyorum ama daha iyi olacağını zannetmiyorum. Jenerasyona bağlı kaybedilen şeyler var, yaklaşık 8 yıl önce başladığım özgür yazılım serüveninde bir üst jenerasyonun çalışkanlığına imrenirdim. Şimdi bu üst jenerasyon 40’lı yaşlarda ve çoğunun zamanı tükenmiş vaziyette, aşağıdan gelen bir jenerasyonu geçtim birey bile yok. Arafta kalmış zombi-katkıcı gibi hissetmiyor değilim. Ne kadar sürdürebileceğimi bilmiyorum ama yapmazsam yapacak kimse olmayacak, bu da üzerimde baskı kurmuyor değil. Keyiften zorunluluğa geçiş iğrenç bir duygu. Yalnız kalmak ise bir o kadar kötü. Proaktif arkadaşlara ihtiyacımız var…

Eskiden ne güzelmiş oysa…

Demeyeceğim!
Demeyeceğim!

Yapamadıklarımızı yazdım. Yaptıklarımız emin olun daha fazla. Ama bundan daha fazlasını şu halimizle yapamayız. Daha iyisi için katkıcı olun. Davetimiz gönüldendir.

Kategoriler
LibreOffice LibreOffice Rehber Yaz?lar?

LibreOffice’de “Gömme Harf” kullanarak süslü paragraflar oluşturmak

Aslında LibreOffice forumlarında basit bir ipucu yazma niyetindeydim fakat bu küçük konuyla ilgili biraz daha yazmak istediğimden dolayı buradan yazmaya karar verdim.

Öncelikle ‘Gömme Harf” nedir derseniz, bunu ilk kez bugün duydum.

Genellikle basılı yayınlarda görmüşsünüzdür, paragrafın ilk harfi iri bir şekilde paragrafın başında yer alır ve birkaç satır yüksekliğindeki bu harf paragrafın baş bölümüne “gömülmüş” gibidir. Dergiler, gazeteler, eski hikaye kitapları, ortaçağdan kalma metinler vb birçok belgede bu kullanıma rastlamışsınızdır.

Bu özelliğin LibreOffice’de olduğunu biliyordum ayrıca bunun nasıl yapılacağıyla ilgili de LibreOffice Yardım içeriğimizde güzel bir başlığımız da var:  https://help.libreoffice.org/Writer/Drop_Caps/tr

Lakin bu işlevin adını “İlk Harfleri Büyüt” şeklinde yardım içeriğindeyse maddenin başlığı “Paragrafın başındaki iri başlangıç karakteri” şeklinde çevrilmiş.

Çeviri sürecinde kalite kontrol çok önemli, bu özellikle terimlerde -hele matbaacılık ve yayıncılıkla ilgiliyse- zorlayıcı oluyor. Bu gibi durumlarda konunun uzmanı olan sevgili Ali Işıngör abimizden destek alıyorum.

Bu işlev konusunda da kendisine dönüp nedir bu “Drop Caps“ın Türkçesi diye sordum. “Gömme Harftir onun Türkçesi” yanıtı üzerine de biraz şaşırdım ve bunun da bahanesiyle bir telefonda da dertleşmiş olduk…

Gömme harf, aslında basılı yayınlardan çok internet yayınlarıyla daha çok haşır neşir olduğumuz için çoğumuz basit ve süsten uzak metin bloklarıyla daha çok haşır neşir olmuş durumdayız. Haliyle gömme harfin de kullanımı bu sebepten azalmakta. Hatta doğru bir tanımını bulmak dahi zorlayıcı olmakta. Bu sebepten dolayı konusunda uzman olan Ali abi sayesinde bir nevi bu biçemi doğru adlandırılmış şekliyle dilimizde koruyoruz.

Microsoft Office tarafına onlar ne yapmış diye baktığımızda Drop Caps’i “Başlangıcı büyüt, Büyütülmüş bir ilk büyük harf oluşturma” gibi karşılıklar kullandıklarını gördüm ki bunlar da gayet zorlayıcı tanımlamalar.(Bknz http://office.microsoft.com/tr-tr/word-help/results.aspx?qu=ba%C5%9Flang%C4%B1c%C4%B1+b%C3%BCy%C3%BCt&ex=1&origin=EC079000070)

LibreOffice çevirilerindeki hatalı ve yanlış anlaşılmaya sebep olabilecek(cümle ve kelimelerin ilk harflerini büyük/küçük harfe dönüştürmeyle mesela) çevirileri düzelttikten sonra. Mevcut yardım içeriğimizden de faydalanarak, LibreOffice’de nasıl gömme harf kullanılacağını anlatayım…

Gömme harf uygulamak istediğiniz paragrafı imleçle seçin ve menüden Biçim – Paragraf’a tıklayın, açılan iletişim penceresinde “Şimdilik İlk Harfi Büyüt- Sonraki sürümlerde Gömme Harf”i seçin:

LibreOffice'de Gömme Harf ekeleme iletşim penceresi Menüde Biçim - Paragraf yolunu izleyin
LibreOffice’de Gömme Harf ekleeme iletişim penceresi Menüde Biçim – Paragraf yolunu izleyin

Bir paragrafın ilk harfini, birkaç satır büyüklüğünde olabilen geniş bir büyük harf ile biçimlendirir. Paragraf en az Satırlar kutucuğunda belirttiğiniz satır sayısı kadar yer kaplamalıdır.*Aşağıdaki ipucuna bakınız.

Gömme harf işlevine erişmek için:

1- Biçim – Paragraf – İlk Harfleri Büyüt/Gömme Harf sekmesini seçin

veya

2- Biçim – Biçemler ve Biçimlendirme – seçeneğini seçip, içerik menüsünü açın Değiştir/Yeni – İlk Harfleri Büyüt/Gömme Harf sekmesini seçin

Ayarlar:

İlk Harfleri büyüt/Gömme Harf:
Seçilen paragrafa paragraf başı iri başlangıç karakteri ayarlarını uygular.

Tam kelime:
Paragrafın ilk kelimesinin ilk karakterini iri ve kelimenin geri kalan karakterlerini büyük türde gösterir.

Karakter Sayısı:
Paragraf başında iri başlangıç karakteri olarak gösterilecek karakter sayısını girin.

Satırlar:
Paragrafın ilk satırından aşağıya doğru iri başlangıç karakterinin genişlemesini istediğiniz satır numarasını giriniz. Seçim 2-9 satır ile sınırlıdır.

Metinden uzaklık:
Paragraf başındaki iri başlangıç karakteri ile paragraf metninin geri kalanı arasındaki boşluk miktarını girin.

İçerikler
Metin:
Paragrafın ilk karakteri yerine kullanmak istediğiniz iri başlangıç karakterini girin.

Karakter Biçemi:
Paragrafın başındaki iri başlangıç karakterine uygulamak istediğiniz biçimlendirme tarzını seçiniz. Geçerli biçimlendirme tarzını kullanmak için, [Hiçbiri]’ni seçiniz.

Önizleme Alanı
Geçerli seçimin önizlemesini gösterir.

* İpucu: Yukarıda yazdığı üzere ancak Satırlar sayısında bulunan sayı kadar satır içeren paragraflarda bu özellik uygulanmakta. Tek satırlarda da bu özelliği kullanmak isterseniz satırın ilk harfinin soluna imleci yerleştirin ve satır atlatmak için  Shift+Enter tuşlarına basınız. Shift ve Enter’a birlikte basmak imleci yeni satır başına gönderecek olup paragraf bütünlüğünü bozmayacaktır. Bir satırı böylece iki satırdan oluşan bir paragraf yerine koymuş olursunuz. Bknz:

Gömme Harfle kullanımı
Gömme Harfle kullanımı: 3 paragrafta gömme harfin tam sarmalanmasını görebilirsiniz.

Gömme harf kullanarak süslü paragraflar oluşturabilirsiniz. Bu sayede belgeniz görsellik kazanacak ve bu da sıkıcı düz metin bloklarından bunalmışÂ okuyucunun keyfini artıracaktır.

Gömme harf eski bir biçem ve günümüzde kullanımı azalsa da CSS ile gömme harfi web sitelerinde de kullanmak mümkünmüş*. Yine aynı şekilde e-kitap dosya biçimleri ve biçemleri de bildiğim kadarıyla gömme harfi destekliyor.

Gömme harf demişken, LibreOffice’in önümüzdeki 4.2 sürümünde karakter sınırları ve gömme harfle ilgili de gelişmeler de var. LibreOffice 4.2. yenilikleri için https://wiki.documentfoundation.org/ReleaseNotes/4.2#Writer adresini ziyaret edebilirsiniz.

Buradan sevgili Ali Işıngör abimize sürekli katkı ve desteği için bir kez daha teşekkür ediyorum.

Mutlu günler.

Kategoriler
LibreOffice LibreOffice Rehber Yaz?lar?

LibreOffice’de yazı tiplerini belge içine gömmek

Ofis belgeleriyle çalışırken en önemli sorunlardan biri kuşkusuz belge uyumsuzluğu. Belge uyumsuzluğu türlerini belgenin açılmaması, düzenlenememesi ve doğru şekilde görüntülenememesi olarak sıralayabiliriz. Diğer iki seçenek dosya biçimiyle alakalı ve şu an LibreOffice için neredeyse yaşanmayan sorunlar olarak geri planda kalmakta. Hatta birçok kez tekrar ettiğim üzere, Microsoft Office 2003 ile Microsoft Office 2007 sürümlerinde arasında yaşanan yeni dosya uzantısı (*.doc ve *docx, *.xls ve *.xlsx vb) sorunları LibreOffice’de yaşanamakta. Bir kez daha belirtmekte fayda var, belge uyumsuzluğu sadece LibreOffice – Microsoft Office arasındaki bir sorun değil, Microsoft Office’in kendi sürümleri olan 2007 – 2010 ve 2013 arasında dahi belge görüntülenmesinde farklılıklar; kaymakar, bozulmalar, eksilmeler ve nihayetinde istenilen belge düzenin sağlanamadığı birçok durumla karşılamaktayız. İşyerinde birkaç yıl içerisinde bu üç sürümle de yoğunca çalıştığım için bu sürümlerde üretilen belgelerin Microsoft’un kendi belge biçimi OOXML (docx, xlsx, pptx vs) olsa dahi OOXML sürümlerinden kaynaklı olarak bu sorun ortaya çıkmakta. Zaten Microsoft Office 2013 kullanıyorsanız size her seferinde belgeyi bir üst sürüme yükseltmeyi önerecektir… Özetle, yine Microsoft’un standart dışı dayatmaları uğraştırıp durmakta…

***

Konuya dönersek en sık rastlanan belge uyumsuzluğunu belgenin ilk düzenleyen kişinin oluşturduğu şekilde görüntülenememesi olarak sayabiliriz.. LibreOffice tarafında işler bu konuda iyiye gidiyor. Microsoft’un kapalı standartları insanoğluna bu zulmü yaşatsa da, LibreOffice 4.1.3 ile Microsoft dosya süzgecinde eskiye nazaran epeyce ilerleme sağlanmış durumda. Daha da güzeli 4.2 serisinin özellikle *.docx uzantısıyla ilgili birçok iyileştirmeyi beraberinde getireceği söylenmekte. LibreOffice 4.2 ile gelen yenilikleri şu sayfadan görebilirsiniz https://wiki.documentfoundation.org/ReleaseNotes/4.2.

Belgelerin diğer bilgisayarlarda düzgün görüntülenememesinin aslında bir de basit bir sebebi bulunmakta; Yazı Tipleri!

Belgeyi oluştururken kullandığınız yazı tipi şayet belgeyi alan kişide yoksa, muhtemelen belgeyi açan kişi belgedeki tabloların kaydığını, paragrafların büyümesi sebebiyle sayfaların kayması, yazı tipindeki  dile özgü karakterler(ör, ş, ı, ğ, ü, ç, ö gibi) yerine farklı karakter atanması veya gösterilememesi gibi sorunlarla karşılaşacaktır. 30 sayfa dolusu tablo içeren bir belgede karakterler yüzünden tabloların kaydığını düşündüğümüzde düzeltilmesi gerçekten işkence olarak adlandırılabilir. Veya profesyonel görünümlü bir belge hazırladınız(kitap taslağı vs) seçtiğiniz yazı tipinin belge alıcısında olmaması onca emek verdiğiniz estetik görüntünün heba olmasına sebep olacaktır.

LibreOffice 4.1 serisiyle gelen en güzel özelliklerden biri yazı tipinin belge içine gömülmesiydi. Şimdiye kadar pek duyuramamış olsak da, birçok kullanıcımızın çok işine yarayacak bir özellik bu.

Özellikle Linux kullanıcılarının çok işine yarayacak bir birlikte çalışabilirlik iyileştirmesi diyebiliriz. Windows üzerinde yer alan kullanımı sınırlı yazı tipleri çoğu Linux kullanıcısında yer almıyor, tersi olarak da Linux üzerinde beğenerek kullanılan bir çok özgür yazı tipi(Libreration, DeJaVu, Free Sans ve Serif, Ubuntu vb) birlikte çalıştığınız kişinin bilgisayarında olmayabilir. Windows üzerinde Microsoft Office-Microsoft Office konusunda da benzer bir durum söz konusudur. 2007 sonrası Calibri yazı tipini kullanan bir bilgisayarda oluşturulmuş bu yazı tipini içeren bir belge, 2003 sürümünde doğru görüntülenmeyecektir.

Sistem yazı tiplerinin yanı sıra, milyona yakın yazı tipi arasından zevkinize göre seçip beğendiğiniz bir yazı tipi kullanmak istediğinizde –örneğin şahane bir el yazısı–  bu sorunla karşılaşmak durumundaydınız.

Yazı tipini belgeye gömerek, belgenin iç yapısının bir parçası olarak yazı tipini kullanarak görünütüleme sorunlarının önemli bir kısmını bertaraf etmekteyiz. Özelliğin kullanımı ise çok kolay. Menüden Dosya -> Özellikler -Yazı tipi yolunan “Yazı tipini belgeye göm” seçeneğini işaretleyip Tamam‘a basmanız yeterli.

LibreOffice'de yazı tiplerini belgenin içine gömmek
LibreOffice’de yazı tiplerini belgenin içine gömmek

Şahsen, farklı sistem kullanıcılarıyla birlikte çalışanlara bu özelliği kullanmalarını şiddetle öneriyorum.

Yazı tiplerini belge içine gömmek, LibreOffice’in bütün bileşenlerinde(Writer, Calc, Impress, Draw, Base, Math ve Html) kullanılabilir.

Mutlu günler.