LibreOffice’in arayüz çeviri çalışmalarını %100 seviyesine çıkardıktan sonra, çok daha zor ve uzun bir çaba gerektiren “Yardım” içeriğinin de çeviri oranının yükselmesine odaklandık…
Fark ettiniz mi bilmiyorum ama, özgür yazılımlar katkıcılığı olarak çeviri çalışmalarında genel olarak pek iyi durumda değiliz. Gerek KDE, Gerek GNOME gibi büyük özgür yazılım projelerinde arayüz dışında neredeyse yardım içeriğinde etliye sütlüye dokunulmamış. (Bknz:Â http://nyucel.blogspot.com/2012/01/hangi-masaustu-ne-kadar-turkce.html?showComment=1326196000189#c5489711096077814770)
Buradan kabaca şu neticeyi çıkarabiliriz, kullandığımız uygulamalarda sadece araüz üzerinde bir etkileşim bize yetiyor. O yazılımın özelliklerini kavramak için ilk elden yardım içeriğinden yardım almıya pek ihtiyacımız yok, veya yardım içeriğine tenezzül etmiyoruz…
Oysa hepimizin şiayet ettiği, yapamamak, veya Nasıl yapılır? Nedir? sorularının cevapları çoğu zaman bu yardım içeriklerinde yer alıyor. Bu içeriğe göz atmadan soluğu google’da almak veya nasıl yyaparım diye sorup başka insanların zamanını tembellik ile çalmak daha kolay sanırım.
Çok uzatmadan, şunu unutmamak gerekir ki bu yazılımları yazan kişilerin oluşturdukları bu yardım içerikleri, o yazılımla ilgili sizi kilitleyen bir çok bilinemeyeni güzellikle anlatmakta… Kimse kendini “Bilgisayardan anlarım” havalarında görmeyip alçakgönüllü şekilde bu yardımlara kısaca göz atarsa her şey daha kolay ilerler sanıyorum…
***
Yazı başlığına gelirsek… Bir müddettir bilgisayarımda Ubuntu kurulu(üzerinde KDE kullanıyorum, nedense Kubuntu’dan daha başarılı). Bunun sebebi, özellikle LibreOffice çevirilerinde güncel sürüm üzerinde çalışma imkanı bulmak, bildiğimiz üzere Pardus 2011 serisi sona erdiğinden güncel LibreOffice paketleri sunulmamakta.
LibreOffice 3.5 yayımlandıktan sonra, hevesle PPA(Personal Package Archieve-Kişisel Paket Arşivi)’lara düşer düşmez kurdum. Fakat beni haya kırıklığına uğratan bir şeyle karşılaştım; LibreOffice için Türkçe yardım paketi maalesef bulunmuyordu… Bira araştırdım, önceki sürümlerde bir ara çıkmış. Ama şimdi maalesef yok…
Peki dedimi, The Document Foundation tarafından sunulan *.deb paketini indirip kurayım dedim. LibreOffice Türkiye sitesinden indirdim, fakat ne yazık ki “Bağımlılıkların Uyuşmamasından” kurulamadı. LibreOffice’i TDF paketlerinden kurabilirdim, ama sistem ile uyumlu iyi performans veren Ubuntu paketlerini bekledim. Uygulama Ubuntu deposundan, yardım TDF *deb’lerinden olmadı(Coşkun abi, bu kısım senin için, her *deb’in eti yenmiyor görüldüğü üzere :))
Velhasıl-ı kelam, dedim, bari bir hata kaydı açayım, paket isteğinde bulunayım. Bir de alla alla, neden Ubuntu Türkiye topluluğu bu pakete sahip çıkmamış dedim, temkinli şekilde hata kaydını girdim (https://bugs.launchpad.net/ubuntu/+source/libreoffice/+bug/943663).
Hata kaydına yanıt olarak Björn Michaelsen, debian paketçisi arkadaşıÂ Rene Engelhard ile %80’den aşağı çeviri oranına sahip yardım yerellerini paketlememe taraftarı olduklarını söyledi.
Biraz ağrıma gitti, içe doğru burkuldum doğrusu, dilimiz Türkçemizin bu kriterin altında kalmasına üzüldüm. Bir yabancı dil bilmeyen sadece kendi dilini konuşan LibreOffice kullanıcılarının bu yazılımı tam verimli kullanabilmesi, kendilerini geliştirmesi için özgür yazılım tarafında bir seçenek sunulmaması da ayrı bir üzüntü.
Sevgili  Björn Michaelsen, dile sahip çıkma refleksine atfen, yarım içeriği için kendi paketlerimizi oluşturmaya teşvik edici tavsiyelerde bulundu. haklıydı da, başkalarından bu beklenmemeliydi. Maalesef *deb apketi yapmayı, bunu Ubuntu’Ya uygun şekilde yapmayı bilmiyorum. Bilen biri varsa LibreOffice 3.5 için Türkçe yardım içeriğini paketleyip PPA’sını sunarsa çok mutlu olurum.
Bu arada baktım da yine başlığa gelememişiz. Napalım, yazı çok uzadı, başlığı özetleyerek bir sonraki yazıya devredelim.
Aşağıda, LibreOffice Yardım içeriğinin dillere göre çeviri yüzdelerini görebileceğimiz sıralı bir tablo hazırladım. Bu tablo aslında çok şey anlatıyor. LibreOffice’in kişisel bir üretkenlik takımı olduğu düşünülünce, hem kişisel hem de kamu, özel sektör ve yerel yönetimlerde kullanıldığı da hesaba katılınca. Hem insanların kendi dillerine sahip çıkması hem de özgür yazılım kullanmak ve bunu tam kapasiteyle kullanmak adına çok iyi fikirler veriyor. Zamanım olsaydı bu oranları, ülkelerin nüfuslarına ve gelişmişlik oranlarına göre karşılaştıracaktım ama olmadı. Zaten tablo açık.(Son etkinliği olmayanlar, çeviri kaynaklarının LibreOffice 3.5 branşı yaratıldıktan sonra bir ekleme veya değişikliğin yapılmadığı manasına gelmekte)
| İsim | İlerleme | Özet | Toplam Kelime | Son Etkinlik |
| Almanca | 100 | Tamamlandı | 438.349 | 2012-02-28 16:41 (Kü) |
| Bulgarca | 100 | Tamamlandı | 438.349 | 2012-02-26 20:33 (mbalabanov) |
| Çince (Çin) | 100 | Tamamlandı | 438.349 | 2012-02-22 12:37 (xslidian) |
| Danimarkaca | 100 | Tamamlandı | 438.349 | 2012-02-22 19:34 (lodahl) |
| Fince | 100 | Tamamlandı | 438.349 | 2012-02-21 18:41 (hatapitk) |
| Fransızca | 100 | Tamamlandı | 438.349 | 2012-03-01 18:39 (sophie) |
| İngilizce (Birleşik Krallık) | 100 | Tamamlandı | 438.349 | 2012-02-24 12:43 (sswales) |
| İtalyanca | 100 | Tamamlandı | 438.349 | 2012-02-25 12:11 (valtermura) |
| Macarca | 100 | Tamamlandı | 438.349 | 2012-02-22 19:32 (timar) |
| Polonyaca | 100 | Tamamlandı | 438.349 | 2012-02-21 11:30 (manveru1986) |
| Portekizce | 100 | Tamamlandı | 438.349 | 2012-02-22 20:20 (smarquespt) |
| Portekizce (Brezilya) | 100 | Tamamlandı | 438.349 | 2012-02-21 16:22 (olivier) |
| Yunanca, Çağdaş (1453-) | 100 | Tamamlandı | 438.349 | 2012-02-21 12:44 (dmtrs32) |
| Dutch | 99 | 155 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | 2012-02-23 11:35 (kees538) |
| Khmer | 99 | 205 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | 2012-01-13 04:43 (khem) |
| Catalan | 97 | 14296 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | 2012-03-01 08:12 (jmontane) |
| Çince (Tayland) | 97 | 13502 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | 2012-02-26 20:53 (Zerng07) |
| İsveçce | 97 | 14032 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | 2012-01-13 15:58 (nikjoh) |
| Japonca | 97 | 13090 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | 2012-02-26 16:12 (naru0ga) |
| Rusça | 97 | 13067 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | 2012-01-12 15:41 (bormant) |
| Spanish | 97 | 15197 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | 2011-11-22 15:45 (timar) |
| Catalan (Valencia) | 96 | 16170 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | |
| İngilizce (Güney Afrika) | 96 | 16438 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | |
| Korece | 96 | 16154 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | 2012-01-12 03:32 (hqwater) |
| Oromo | 94 | 28365 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | |
| Bengalce | 92 | 36536 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | |
| Çekçe | 91 | 37466 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | 2012-03-03 12:29 (khagaroth) |
| Baskça | 89 | 47077 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | 2012-01-07 03:16 (MPascual) |
| Makedonyaca | 87 | 56610 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | |
| Tajik | 87 | 54919 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | |
| Vietnamca | 86 | 60230 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | |
| Dzongkha (Butan) | 82 | 80693 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | |
| Nepali | 80 | 86099 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | |
| Tibetçe | 78 | 98343 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | |
| Norwegian Bokmål | 75 | 111591 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | 2012-03-02 17:26 (olorin) |
| Gujarati (Hindistan) | 72 | 121423 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | |
| Estonyaca | 70 | 131943 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | 2012-03-02 14:19 (Mihkel) |
| Slovakça | 58 | 184175 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | 2012-03-01 17:07 (milos) |
| Galiçya dili | 54 | 199514 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | |
| İbranice | 53 | 207201 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | 2012-01-26 09:46 (Yaron) |
| Türkçe | 44 | 247262 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | 2012-02-28 16:02 (zeki) |
| Norwegian Nynorsk | 35 | 285617 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | |
| Esperanto | 34 | 290462 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | 2012-03-03 09:10 (donaldo) |
| Boşnakça | 28 | 317402 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | |
| Gürcüce | 23 | 336754 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | |
| Endonezyaca | 22 | 340100 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | 2012-02-27 10:39 (catursusetyo) |
| Sinhala | 13 | 380518 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | |
| Uighur | 13 | 381710 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | 2012-01-31 10:18 (Sahran) |
| Hindi | 12 | 387720 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | |
| İzlandaca | 12 | 387922 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | |
| Ukrainian | 10 | 396175 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | |
| Arnavutça | 9 | 399101 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | |
| Hırvatça | 8 | 402828 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | |
| Asturian | 1 | 437770 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | 2012-02-23 01:46 (Xuacu) |
| Luxembourgish | 1 | 438164 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 | |
| Urduca | 0 | 438349 kelimeye dikkat edilmesi gerek | 438.349 |
Dillerine sahip çıkan ve özgür yazılımda dillerini yaşatan insanlara hayranlık duyuyorum. Büyük sabır ve emek gerekmekte. Örneğin LibreOffice yardım çevirileri, dile kolay 438.349 kelime… Son dönemde 15.000 civarı kelime çevirdik, ibreyi sadece %3 oynatabildik…
LibreOffice çeviri çalışmalarına katılamak isterseniz aşağıdaki adreslere bir göz atın:
http://wiki.documentfoundation.org/Language/Pootle/tr
http://wiki.documentfoundation.org/Language/tr
“Çeviriler, Diller, Nüfus ve Gelişmişlik…” için bir yanıt
Çok önemli bir noktaya dikkat çeken bir yaz? olmu? gerçekten. Kendi ad?ma katk? sa?lamaya çal??aca??m. Belki yard?mda bulunabilecek di?er ki?ilerle de ileti?ime geçebilirim. Bir deneyelim. Ofis yaz?l?mlar? gibi çok önemli bir noktan?n tam Türkçe deste?inin olmas? çok önemli. Sonuçta bu yaz?l?m sadece Linux üzerinde de?il di?er i?letim sistemlerinde de kullan?labiliyor.