Pardus projesinin geleceği(!) ile ilgili 23-24 Mart tarihlerinde gerçekleştirilecek olan “Pardus’un Yarını” çalıştayına katılmak için davet edildim. Bir aksilik olmazsa katılmayı düşünüyorum. Cuma gündüz yetişemesem de akşamına ve Cumartesi sabahına giderim. Öyle idareten ki, Cuma ve Cumartesi yarım gün. Bu kadar önemli bir çalıştaysa neden mesai saatleri içerisine gömüldü. Cumartesi Pazar iki koca günümüzü seve seve verirdik. Çoğumuzun çalışıyor olması ve işyerlerinden izin almanın zorluğu hele iş kanununa tabi çalışanlarda Cuma günü çıkılan izinde Cumartesinin de sayılarak 14 işgünü olan yıllık iznimizden iki gün götürmesi göz ardı edilemeyecek bir husustu ya neyse…
İçimde küçük bir heyecan kıpırtısı bile kalmamış, bir şeylerin düzelebileceği, yenilenebileceği ve yeniden bir rotaya sokulabileceği ile ilgili en ufak umudum dahi kalmadı.
Belki üç ay önce olsa, ya da bir 6 ay çok büyük heyecan ve umutla bu çalıştaya hazırlanırdım. Ama her şeyin bitmiş olduğunu hissettikten sonra ve en kötüsü bir şeyleri değiştirmek için ne TÜBİTAK tarafında ne de özgür yazılım camiası tarafında bir istek olmadıktan sonra içimden hiç birşey yapmak gelmiyor.
Katılımcı olarak kendim dışında bildiklerim, Sevgili Sezai, Hakan Hamurcu ve Necdet Hoca.
Tek söyleyebileceğim, Necdet Hoca’nın günlüğünde yazdığı önermelere katılıyor olduğumdur. Bunun dışında pek bir şey söyleyebileceğimi sanmıyorum. Eğer sizin söylenmesini istedikleriniz var ise, yorum kısmına yazarsanız dile getirmeye çalışırım.
Daha karamsarca duruşumda, şayet Pardus’un bireysel sürümü topluluğa(bir dernek veya vakfa) devredilirse, bunu sürdürebilecek bir heves ve kararlılığın bu işi kotarabilecek kişilerde olmadığıdır.
Gördüğüm şudur i, ne yazık ki bu ülkede topluluk güdümüyle yaşamına devam edebilmiş bir özgür yazılım projesi bulunmamaktadır. En somut örnek, her platformda Türkçe konuşan insanlar olarak ihtiyacımız olan yegane araç olan Zemberek projesinin zombi halinde yaşamını sürdürmesidir. (Bilmediğim iyi giden bir şey varsa yazınız)
Bu konuda bir diğer ispat ise, TÜBİTAK tarafında işlerin iyice sarpa sardığı ve Pardus’un geleceğinin karardığı dönemde bile camia olarak ciddi bir inisiyatif geliştirememiş olmamız ve herkesin suskunluğuyla bu işin bittiğinin teyit etmesi…
Pardus güzel bir hayaldi, bugüne kadar çok iyi yönetilmedi, daha iyi yerlere varabilirdi, olmadı… Projenin ev sahibinin bu projeye emek vermiş geliştiricileri adeta mobbing derecesinde projeden uzaklaştırmasıyla da işin sonu geldi.
Yaklaşık bir ay önce Teknokedi.com sitesinde yazdığım “Pardus 2011 sona erdi, peki ya sonrası” başlıklı yazımda belirttiğim hususların üzerine, şunu söylemek isterim ki Pardus bitti…
Kurumsal alanda ne olur bilemiyorum. Bu konunun takipçisi var mı ondan da emin değilim. Fatih Projesi’nin pilot uygulamalarına bakan oldu mu, varsa onlar daha iyi bilir. Diğer kamu müşterilerinde ise işler nasıl gidiyor hiç bilemedik ki geleceğini görelim…
İyiydi, güzeldi, çok insana çok şey kattı, ama olmadı… Tavsiyem, bu gerçeği yavaşca kabul edip yola devam etmek.
Özgür yazılım büyük bir dünya, hobi, kişisel gelişim, eğlence… Size uyan bir tarafından tutabilirsiniz.
Ama bu konuda da mobil platformlar ve getirdikleri tüketim çılgınlığının devasa gölgesi üretim güdülerini ve ortak çaba süreçlerini yavaşça öldürdüğünden, geride kalan (kapalı kodlu, lisansının bile ne olduğu bilinmeyen)uygulamalar çöplüğü içerisinde özgür yazılım serüvenleri küçülerek yok olmakta…
Bedavacı tüketmek veya zor şekilde üretmek. Tercih size kalmış.
“Pardus’un Yarını Çalıştayı” için 11 yanıt
türkiye’de topluluk destekli bir özgür yaz?l?m geli?tirilemez. ?ster zemberek, ister basit bir text editörü ister koca bir da??t?m. altyap? yok. kafalar yetersiz!
Merhaba Zeki,
Bu kadar karamsar olmaya gerek yok bence. ??e birde ?öyle bak en az?ndan yüzyüze görü?mü? olaca??z 🙂
?aka bir yana ben bu kadar karamsar de?ilim do?rusu. En az?ndan olmak istemiyorum.
Görü?mek üzere.
“Günümüzde özgür yaz?l?m?n durumu” konusunu berrakla?t?rmak çok zor bir konu, bunun nedeni teknoloji üretiminin ve çe?itlili?inin h?z?n?n 90’l? y?llara nazaran çok artm?? olmas?n?n neden oldu?u vizyon bulan?kl??? diye dü?ünüyorum. Ayr?nt?lara indikçe pek çok neden de ortaya ç?k?yor ayr?ca. Yani tez konusu olacak kadar iyi bir konu asl?nda.
Sermaye sahibi ?irketler y?llarca süren pahal? ARGE süreçlerinden sonra teknolojiyi haz?r vaziyette kullan?c?ya sunuyor, özgür yaz?l?m ise 90’lardan kalma “mevcut teknolojilere geli?tirme yapma” modunda ilerledi?i için güncellik sorunu var.
Bununla birlikte Elma tarz? “donan?ma özel yaz?l?m” geli?tirme fikrinin benimsendi?i ve kapal? teknolojilerin tekel olu?turmak için birbirlerini kay?rmalar? vs. gibi konular da özgür teknolojilerin kullan?c?lara mesafeli kalmas?na neden oluyor.
K?sacas? bir sermayeye s?rt?n? dayamayan özgür teknolojilerin geni? kullan?c? kitlelerine ula?lmas? geçti?imiz 10 y?la göre daha zor gibi.
Pardus konusunda ise Necdet Bey’in günlük yaz?s?na yorum yazm??t?m.
E?er Sabri Ünal’?n verdi?i ba?lant?daki durum gerçekse, yar?n çok daha farkl? ?ekilde bu konuyu tart??aca??z san?r?m:http://blog.linuxhaber.com/linux-3-3-ile-android-uygulamalari-masaustune-geliyor/
Zemberek yavas ta olsa hala gelistiriliyor (Tamamen sifirdan yazilan yeni versiyon: http://code.google.com/p/zemberek3/ Blog:http://zembereknlp.blogspot.com/2011/04/zemberek-3-durum.html)
Projeye ayirdigimiz zaman cok cok kisitli, asil gelistiricisi kardesim Ahmet
Akin biraz daha yakindan ilgileniyor ama onun da zamani az. Onumuzdeki aylarda Zemberek3 un ilk versiyonu cikabilir.
@mdakin,
Hocam, bu Zemberek konusu olmas? gereken yerden çok geride bir önem çizgisinde seyrediyor.
Zemberek 3 ile ilgili çal??malar? ümitle takip etmekten ba?ka elimden bir ?ey gelmiyor.
Çok daha geni? bir zamanda, daha farkl? ihtiyaçlarda çözümlerin üretilmesi için( ör. dilbilgisi denetimi, LibreOffice için dahili sunulabilecek java taban? d???ndaki denetim araçlar?, Language Tool, Ligtproof- http://libreoffice.hu/2011/12/08/grammar-checking-in-libreoffice/) umar?m özgür yaz?l?m insanlar? konuya sahip ç?kar.
Sizden de bilgilendirmeleri bekliyoruz 🙂
Merhabalar;
Pardus’tan yana umudum yok.
Türkiye’de özgür yaz?l?m?n gelece?ini dü?ünüyorsak Zemberek için çaba göstermeliyiz.
?nsanlara özgür yaz?l?m? tan?tmak için LibreOffice gibi platform ba??ms?z uygulamalar?n önemi çok büyük. Zemberek ba?ta büyük bir ad?m att?. Ama çok kullan?lan di?er Ofis yaz?l?m? yabanc? kökenli sözcü?ün Türkçe’sini önerirken, kapsaml? bir yard?m? kaliteli bir Türkçe ile sunarken biz böyle durmamal?y?z.
Devletin desteklemesi için çal??mal?y?z. Olmazsa bir Zemberek Vakf? kural?m. Ba??? kabul edilsin. Ne gerekiyorsa yapal?m.
Sayg?lar?mla.
sizler bu i?in içinde olan ki?ilersiniz e?er siz bu kadar karamsar olursan?z negatifli?iniz tüm çal??tay? etkiler bence her zaman olumlu dü?ünmek olumlu konu?mak sizin için ve pardus için önemlidir bence. pardus için devaml?l???n? sa?layacak çözüm yollar?n?n bulunmas? gerekli böyle oldu bittiyle kapat?lmamal? bence pardus projesi. Özgür bir Türkiye istiyorsak i?te f?rsat devlet büyükleri elinden gelen tüm deste?i sa?las?n ve pardus ilerlesin. windows tekelinden ve oyunlar?ndan kurtulal?m, rant kavgas?na kurban etmeyelim M?LL? PROJEM?Z?. pardus için en önemli yol reklam. daha Türkiye’de pardusun ne oldu?unu bilmeyen insanlar var tv, billboard, inernet siteleri vs. buralarda sadece windows un reklam? olaca??na pardusun reklam? olsa tan?nsa destek olan say?s? artar bu artarsa desteklenmek zorunda kal?nd??? anla??l?r en az?ndan. çal??tayda ba?ar?lar in?allah pardusun devaml?l???n? sa?layacak bir sonuç ç?kar.
Maalesef olumlu dü?ünceler ile mevcut durumda elde edilecek tek ?ey hayal k?r?kl???. Üzgünüm ama öyle, hayat tasarland??? gibi de?il, daha sert ve gerçekçi.
Ayr?ca, bu i?i devam ettirmeye niyetli insanlar?n niyeti yeterli gücü vermiyor. Yetenekli ve emek verebilecek ki?iler laz?m. Onlar olmad?ktan sonra maalesef iyi dilekleriniz hiçbir zaman vücuda gelmeyecek.
Sizinde dedi?iniz gibi e?er önem verilseydi Pardus bu konuma gelmezdi zaten. En ba?tan sa?lanan destek artarak devam etseydi Türkiye’de öyle beyinler var ki…
?n?allah olumlu bir sonuç ç?kar?rs?n?z çal??taydan. Günlerdir bu çal??taydan kaç ki?iyi haberdar ettim bilmiyorum gerçekten önemli bir konu oldu?unu görüyorum. Bu süreçte ki?i say?s? az ama yinede biraz ki?iye pardus kurdurttum. Tek temennim güzel bir sonuç ç?kmas? ve Türkiye’de ki beyinlerin kullan?larak Pardus’un ilk etapta Türkiye’de windowsun yerini almas?…
Ben ?ahsen çal??tay?n büyük oranda verimli ve faydal? geçti?ini dü?ünüyorum. Dan??ma kurulu düzgün çal???r, kararlar uygulan?r, topluluk deste?i devam ederse pardus daha güçlü bir zeminde yoluna devam ve hem Türkiye hem de Türkçe konu?an di?er insanlar kazanmaya devam edecek gibi gözüküyor.
Malumunuz Pardus projesi ULAKB?M’e transfer edildi. ULAKB?M’in Ba?kan? olan Say?n Ahmet KAPLAN’? daha önceden tan?m?yordum, bu çal??tayda tan?d?m. ?ki gün içerisindeki yakla??mlar?ndan tan?d???m kadar?yla, kendisi toplulu?un görü?lerine çok önem veriyor. Ahmet KAPLAN’?n Pardus projesinin ba??na geçmi? olmas? bence proje için büyük bir ?ans.
Çal??tay’?n sonuç bildirgesini [1] okursan?z al?nan kararlar?n da ne kadar do?ru oldu?unu görürsünüz.
Bundan sonra kurul kararlar?yla, Projenin geçmi?teki durumuna göre çok daha iyi bir ?ekilde yönetilece?ini dü?ünüyorum.
Bizim, Türkiye’nin ve kamunun Pardus’a ve özgür yaz?l?mlara ihtyac? var. Kamudaki pek çok ki?i bu konunun fark?nda ve istekli. Fakat kamu’nun ar-ge d???ndak i?lerde risk alma tolerans? çok dü?üktür. Kamu ?u anda özgür yaz?l?mlar? yeterince tan?mad???ndan, özgür yaz?l?mlar ile ilgili geli?tirme, e?itim ve destek gibi konularda her türlü deste?e ihtiyac? var. Bu nedenle bu alanlarda çözüm sunan bir eko-sistem olu?mas? gerekiyor. Yoksa sadece TÜB?TAK’?n çal??malar? ile kamu’nun tüm ihtiyac?n?n kar??lanmas? mümkün olmayacakt?r. Çal??ta da benim gördü?üm kadar?yla Ahmet KAPLAN da bunu sa?lamaya çal??acak gibi görünüyor.
Burada bir yumurta tavuk ili?kisi var asl?nda. Özel sektör bu alanda güçlü olmay?nca kamuda güven ve dolay?s?yla talep olu?muyor. Kamu’da talep olmay?nca da sektör güçlenemiyor…
Aç?k kaynak kodlu ve özgür yaz?l?mlar ile ilgili çal??an firmalara dü?en ise, özellikle kamudan ald?klar? projeleri ba?ar?s?zl??a u?ratmamaya çal??mak. Elde edilecek güven ile gelecekte alacaklar? projeleri dü?ünerek gerekti?inde zarar etmek bile göze al?nabilir. Ancak ba?ar?zl??a u?rayaca?? belli olan projeleri hiç al?nmamal?d?r.
Ary?ca sektördeki küçük çapl? (5-10-15 ki?ilik) firmalar?n büyük kamu projelerini (Örnek: Fatih) alabilmek için rekabeti b?rak?p anla?malar yapmas? ve prensipte ortakl?klar kurmas? gerekti?ini dü?ünüyorum.
Almanya bunu ciddi bir biçimde ba?arm?? durumda. CEBIT’e kat?ld???mda “Open Source Zone” diye ayr? bir bölüm oldu?unu ve burada onlarca ticari firman?n aç?k kaynak alan?nda ba?ar?l? çal??malar yapt???n? gördüm. Benzeri hatta daha iyisi Türkiye’de de olabilir ve olmal?d?r. Bunu daha h?zl? bir ?ekilde ba?armak için gerekiyorsa aç?k kaynak alan?nda çal??an uluslararas? firmalarla da i? birli?i yap?labilir.
Bu durumda topluluk ve gönüllüler olarak bize (özellikle de bilgisayar mühendisli?i ö?rencilerine veya i?in teknik boyutuna ilgi duyanlar?m?za) dü?en, aç?k kaynak kodlu ve özgür yaz?l?mlar? iyi derecede kullanman?n ötesinde, KOB?’lere veya daha büyük kurum ve kurulu?lara fayda sa?layacak, bu alanda çal??an firmalarda personel olarak çal??abilecek ?ekilde teknik konularda kendimizi yeti?tirmek, TÜB?TAK’?n bu alanda ba?latmas? muhtemel e?itim ve sertifika programlar?na kat?lmak. TÜB?TAK ba?latmaz ise bu alanda e?itim veren LPI (lpi.org) gibi kurumlardan sertifika almaya çal??mak olmal?d?r.
Ba?ka bir deyi?le özgür ve aç?k kaynak kodlu yaz?l?m sektörüne i? gücü ve insan kayna?? olu?turmal?y?z. Bunu ba?aramazsak, çocuklar?m?z?n gelece?ini tekelle?mi? yaz?l?m firmalar?na satmaya devam ederiz.
[1] http://www.pardus.org.tr/pardusun-yarini-calistayi-sonuc-metni/