LibreOffice, Zemberek, Pardus ve Birkaç Not…

Merhaba,

Bu yazımı bölümler halinde hazırladım.

LibreOffice Yerelleştirmesi ve Önemi:

LibreOffice şu anda açık kaynak dünyasındaki en güçlü özgür ofis yazılımı. Türkçe konuşan bir LibreOffice özgür yazılım ve bütün Linux dağıtımları için hayati öneme sahip.

%100 Türkçe bir LibreOffice’in Linux dağıtımları ve özellikle Pardus için önemi çok büyük. Nedeni ise, LibreOffice’in bir Linux dağıtımının en temel üretim araçlarından biri olması. Ofis yazılımı her seviyede kullanıcının en temel ihtiyacı ve %100 Türkçe bir LibreOffice her kullanıcının hakkı. Bu konudaki fikirlerimi sevgili Ayhan Yüce’nin çabaları ile 75.Yıl Cumhuriyet Ticaret Meslek Lisesi’nde düzenlenen LibreOffice Semineri için hazırladığım LibreOffice sunumunda daha detaylı okuyabilirsiniz

Özel kuruluşların ve Kamu kurumlarının Linux’a göç etmesi için şu anda en önemli kozlardan biri LibreOffice. Şu an MS Office yazılımının en ciddi rakibi. Ülkemizde de özel kuruluşlar ve kamu kurumlarının LibreOffice ile cezbedilebilmesi için hem arayüz hem de yardım içeriği olarak %100 Türkçe bir LibreOffice şart.

Örneğin bir kamu kurumunda 5.000 bilgisayarda LibreOffice kurulduğunu düşünün. 5.000 kullanıcının ingilizce bilmesi gibi bir şey söz konusu olamaz. Bu kullanıcıların hem arayüzde hem de yardım içeriğinde İngilizce bir içerikle karşılaşması onlar açısından hoş olmayacaktır. Kamu kurumları sürekli doküman üreten kurumlardır. Her şey yazışma ile olur, sürekli raporlar yazılır hesaplamalar yapılır vb. Bu temelde her şey ofis yazılımları ile gerçekleştirildiği için Ofis yazılımı bu kurumların en temel aracı ve çalışanlarının adeta eli-ayağıdır. Kullanıcı temelinde baktığımız zaman LibreOffice ile tanışan ve bu yazılımı öğrenmesi gereken her kullanıcı için Türkçe yardım içeriği sunmak bir zorunluluk.

Kurumsal/Kamusal pazarı hedefleyen bir ürün oluşturan Pardus için LibreOffice bence Kurumsal sürümün omurgasını oluşturmakta. Bu nedenle %100 Türkçe bir LibreOffice çok önemli.

Peki mevcut durum nedir?

LibreOffice’in şu anki kararlı sürümü olan LibreOffice 3.3’ün arayüzü %100 Türkçe. Yardım içeriği ise maalesef %38 seviyesinde ve 271.285(Yazıyla İkiyüzyetmişbirbinikiyüzseksebeş) kelime çevrilmeyi bekliyor 🙂 Bu nedenle LibreOffice yardım çevirilerini 3.4 sürümü için yapmak çok daha mantıklı.

LibreOffice 3.4 henüz çıkmadı fakat çevirileri hızla ilerliyor. Arayüz şu anda %97 seviyesinde. Yardım dosyaları ise %37 seviyesinde ve 275.911(Yazıyla İkiyüzyetmişbeşbindokuzyüzonbir) kelime çevrilmeyi bekliyor.

LibreOffice’i tamamen Türkçe yapmak büyük ve zor bir iş. Ama yapılmayacak bir iş değil. Şu an çok fazla katkıcı yok. Bir elin parmaklarını bulmuyor. Şu anki katkıcılar ile devam ettiğimizde bu iş sanırım 1 yılı bulur. Ama şöyle 20-25 katkıcı ile bu işin 1 aya biteceğini düşünüyorum.

Bu yazıyı okuyorsanız ve nasıl LibreOffice çevirisi yapabilirim diyorsanız, bugün şanslı gününüzdesiniz. Daha önceki yaptığım yerelleştirme çağrılarında kabaca anlatmıştım. Fakat bugün Pootle üzerinde nasıl LibreOffice çevirisi yapılacağını anlatan bir belge hazırladım.

LibreOffice için Pootle Çeviri Rehberi

LibreOffice çevirilerini Pootle üzerinden nasıl yapıldığının anlatıldığı belgeye;

• http://wiki.documentfoundation.org/Language/Pootle/tr adresinden ulaşabilirsiniz
• veya isteyenin elinin altında durması için hazırladığım –>PDF>Pootle_Çeviri_Rehberi— dosyasını indrebilirsiniz.

Belge’nin LibreOffice dışında Pootle çeviri sistemi kullanan diğer özgür yazılım projeleri için de kullanılabileceğini düşünüyorum.

Zemberek ve Dilbilgisi Denetimi Sorunsalı:

Zemberek Türkçe dili  için hazırlanmış bir yazım denetleyicisi. Şu anda OpenOffice.org/LibreOffice ve Pardus sistem genelinde yazım denetimi yapma imkanına sahip.

Zemberek gelişmekte olan bir yazılım. Hataları olsa da bence çok başarılı. Bunun yanında alternatifsiz olması Zemberek’i ayrıca önemli kılmakta.

Zemberek yazılımın en büyük eksikliği dilbilgisi denetimi sunamaması. Örneğin nokta(.), virgül(,) gibi noktalama işaretlerinden sonra boşluk bıraklımasını zemberek denetleyemiyor. Konu ile ilgili hata.pardus.org.tr’ye bir istek kaydı açmıştım detayına buradan bakabilirsiniz. Gökçen bey’in cevabı mevcut durumu açıklayıcı ve ilgilisine yol göstericiydi http://bugs.pardus.org.tr/show_bug.cgi?id=17076

İsteğim ve dileğim Zemberek yazılımın bu özelliğe kavuşması. Benim isteğim dışında yukarıda yazdığım %100 Türkçe LibreOffice’in önemi konusundaki şeyler Zemberek için de geçerli.

Bu nedenle eğer Zemberek yazılımına destek verecek bilgi beceriye sahip özgür yazılım severler varsa lütfen geri durmasınlar. Eğer dilbilgisi denetimi Zemberek ile sağlanamayacaksa, alternatif çözümler konusunda yapacakları katkı Türkçe ve özgür yazılım adına altın değerinde olacaktır.

Pardus ve Birkaç Not:

Hakan Öztaş gerek PardusWiki gerekse diğer alanlarda verdiği katkılar ve bu katkıları düzenli disiplinli şekilde vermesi nedeniyle takdir ettiğim hatta hayran kaldığım katkıcılardan birisi.

Bugün Öİ forumlarında “Pardus 2011’de Kurtarma Sistemi neden yok ?” konulu başlığa yazdığı ileti çok çarpıcıydı:

Pardus 2011’de Grub’u onarma ihtiyacı olan kullanıcılara diyoruz ki kendinize bir tane Pardus 2009 CD’si bulun, 2011’e eklemeyi unuttuk bu özelliği. Bu kullanıcılara hakaretten başka bir şey değildir. Bir iki olsa idare edilir, görmezden gelinir ama bu iş başından beri hep böyle. Alıştık bu tür amatörlüklere.

Kendisi son derece haklı. Tarzı sert olabilir ama bu kendisi bu gibi birçok basit sorunsal ile çok uğraştığı için, daha önce bahsettiğim, benim de içerisinde olduğum bıkkınlıktan etkilenmiş galiba 🙂

Grub kurtarmanın ne kadar önemli olduğu konusuna girmeye gerek yok. Yaşanmış örnekler ve insanların karşılaştığı senaryolar forumlarda mevcut.

Mesele aslında bu özellik değil, daha önce bahsettiğim “kalite” olayı. Grub kurtarma gibi kurulumdaki Disk Bölümleme ekranı(Pardus 2009’daki ekran 2011’de ağaç görünümü) Pardus 2009’un kaliteli parçalarıydı. Oysa bugün Pardus 2011 ile bu iki özelliğin eksikliği yüzlerce yeni kullanıcının kabusu oldu. Pardus, Windows, Ubuntu gibi birden çok sistem kurup gurubu bozulanlar isyan etti. Disk bölümleme ekranınının karışıklığı ve en tehlikeli seçeneklerin en üst sırayaeksik açıklama ve uyarı olmadan konulması ile birçok kişinin verileri gitti.. Forumlarda onca başlık açıldı defalarca cevaplandı çöp oldu…

Neyse fazla uzatmaya gerek yok.

—————

Kapanış çağırıs olarak:

Çeviri yapabilecek tüm LibreOffice kullanıcılarını, Pardus dışındaki dağtımların özgür yazılım topluluklarını ve çeviri ekiplerini bu zorlu hedefe ulaşmak için katkı vermeye çağırıyorum.

Kapanış önerisi olarak:

Ben “Pardus Kurumsal” ürününü hazırlayan ekipte olsam, LibreOffice çevirilerini yapılacak işler listesinde üst sıralara koyardım.