Bundan birkaç gün önce Hürriyet Gazetesi internet sitesinde kısa bir haber okumuştum;Â bu haber Rusya’da işsiz kalanlara yönelik yeni bir uygulamadan bahsediyordu, haber kısa olduğu için aynen alıntılıyorum ;
Rusya’da işsiz kalan Sibirya’da altın arayacak
Nerdun HACIOÄžLU
Rusya’da giderek derinleşen krizin etkisiyle artan işsizliğe Kremlin yönetimi ilginç çözüm formülü geliştirmeye başladı.
Devlet Başkanı Dmitriy Medvedev, Başbakan Vladimir Putin hükümetine özel talimat vererek, işsiz kalan vatandaşa ferdi değerli maden arama sertifikası çıkartılmasını istedi. Medvedev’in bireysel değerli maden arama sertifikası, tıpkı 1850 yıllarında Amerika’daki “Altın salgını” modelini kopyalamış oluyor. Krizin reel sektörü en ciddi etkilediği Rusya ağır sanayi tesislerinin bulunduğu Magadan bölgesinde uygulanmaya başlayacak ferdi altın arama sertifikası fabrikalardan çıkarılan binlerce işçinin yeni uğraşı haline gelmesi hedefleniyor.
Bu haberi okuyunca acaba Tezim olan “Yoksullukla Mücadele” konusunda bir düşünce çıkarabilir miyim diye düşündüm, altına hücum gibi olmasa da işsizler için çeşitli işler üzerinde girişim yapabilmeleri için “Ferdi Ruhsatlar” konusu küçük de olsa katkı sağlayacak bir düşünce temeli gibi duruyor.Kısaca açarsak bu girişimcilere ruhsat edinmede kolaylık, işini kaybetmiş kişilerde çeşitli vergi muafiyetleri gibi bireysel girişimi canlandırmayı destekleyici bir uygulama olarak üzerinde durulması gereken bir konu diye düşünmekteyim. En ekonomiye katkısı en basitinden kahvede okeye dönmekten daha fazla olacaktır…
Bugün işsizlik rakamları açıklandı :
Aralık 2008 Sonu itibarı ile işsizlik %13,6, işsiz sayısı 3 milyon 274 bin kişi !
Elbette bunlar resmi rakamlar, gerçek rakamların çok daha yüksek olduğunu biliyoruz. İşsizliğin tanımındaki iş bulma ümidini yitirmiş kişiler işgücüne[işsizler arasına] dahil edilmemekte, o halde kahvede ümitsizce okeye dönen insanlar zaten işsiz değil(!)… TUİK anketleri kentsel/ kırsal işsizlik kavramları ve eleştiriler daha geniş ve başka bir tartışma konusu…
Rusya’daki bu haberden sorna “Altına Hücum” (Gold Rush) konusunda biraz araştırma yaptım, Idaho Eyalet Universitesinde yayımlanmış çok kısa bir özet okudum ve sizinle paylaşmak istiyorum.
Kazara Bir Keşif :
Altın ilk olarak genişleyen tarım imparatorluğu için bir kereste fabrikası inşa etmek için için rençper John SUTTER”ı işe alan James MARSHALL tarafından keşfedildi.Marshall kereste fabrikası için kereste doğrarken Amerikan Nehri suyunda birkaç altın parçası farkedetti ve bundan Sutter’a bahsetti. ne Marshall ne de Sutter bu olaydan kimseye bahsedip ellerindeki bu fırsatı kaçırmak istemediler, ve aralarında bu sırrı gizli tutacaklarına dair bir anlaşma imzaladılar.
Fakat birkaç ay içerisinde bu olay duyuldu ve yayıldı.1849 yılına gelindiğinde on binlerce genç erkek evlerinden ayrılarak bu hazinenin kendilere düşen payını almak için Kaliforniya’ya akın ettiler. Bazıları uzak mesafelerden yaya yolculuk Oregon-Kaliforniya parkurunu oluşturdular, güneyden gelenler ise buharlı gemiler ile Kaliforniya’ya ulaştılar. Yolculuk çok uzun ve sıkıntılıydı, birçok insan sıtma kolera gibi bulaşıcı hastalıklara yakalandı…
Altın arayanlara 49’lular denilmesinin temelinde bu insanların birçoğunun evlerini 1849 yılında terk etmeleri yatmaktadır, ve bu 49’luluk Amerikan tarihinde önemli bir yere sahip bir sıfat durumundadır(Oh My Darling Clementine gibi kültürel yansımaları), diğer bir önemli husus ise 49’lular sadece Amerikada yaşayan insanlar değildi dünyanın birçok yerinden farklı milletlerden insanlar altına hücum için Kaliforniya’ya gelmişlerdi.Altına hücum bir dünya olayı haline gelmişti ve altının cazibesinin etkilediği ülkeler arasında Meksika,Çin,Almanya,Fransa,Türkiye(!)(Osmanlı) gibi ülkeler bulunmaktaydı.
Yüksek Riskli Girişimcilik
Altına hücumda en başarılı girişimcilerden bazıları altından hiç nasiplenemediler, fakat altın arayanlara gerekli malzeme ve hizmetleri tedarik ederek zengin oldular. Örneğin Levi Strauss kuru gıda işine ,Philip Armour et madenciler için et marketi işlerine girdiler, Henry Wells ve William Fargo da madencilere güvenilir bankacılık hizmeti verebilmek için Wells& Fargo Co. şirketini kurdular.
Kadınların altına hücumda çok önemli yerleri ve etkileri olmuştu fakat katkıları ise günümüzde hala yeterince kavranamamıştır. O günlerde sayıları az olan kadınlar yeteneklerini ve ihtiyaçları fark edip girişimlerde bulunmaya başladılar. Bazı otoritelere göre bu tarihte ilk kadın hareketlerinin başlangıcı sayılabilir.
Altına hücüm mevcut bir takım nedenlerden ötürü önemlidir. Öncelikle, altın dünyanın birçok yerinden insanları Kaliforniya’ya getirdi, ve bölgenin bugünkü çok kültürlü yapısının çekirdeğini oluşturdu. İkinci olarak Kaliforniya’nın ve batı Bölgelerinin Amerikanın bir parçası olduğu e diğer batı bölgelerinin de Birleşik eyaletlerin bir parçası olacağını gösterdi. Son olarak altına hücumun uyandırdığı Yüksek Riskli Girişimcilik kavramı bugünkü Amerikan Kapitalist Toplumunun temel düşüncesini oluşturdu.
24 Ocak 1998 tarihinde, Birleşik Devletler altın acele ve 150. yıl dönümünü kutlayacak
*
*Orjinal Metin : http://www.isu.edu/~trinmich/prback.html
Yukarıdaki yazdığı gibi altına hücumda en çok kazananlar altın maceraperestleri değil yüksek riskli girişim yapan maceraperster olduğu hiç şüphesiz, altın avcılarının birçoğu altın bulamadı, çoğu elleri boş bu maceradan vazgeçip Kaliforniya’ya yerleştiler, fakat unutmamak gerekir ki bazıları diğerlerinden daha şanslıydı ve küçük bir servet kazanabildiler.
Diğer bir husus ise yazıda geçen altın Avcısı Türkler, bunlar ile ilgili bir araştırma yapmadım fakat illa ki yapılmış bişeyler vardır, belki bazılarımızın büyük dedeleri birer altın avcısıydı, kim bilir belki de bazılarımızın Kaliforniya’da milyarder akrabaları olabilir 🙂
Gelelim esas soruya acaba biz 2009 yılında Türkiye’de nelere hücum edebiliriz ? Bu konudaki fikirlerinizi paylaşırsanız çok sevinirim.
Mutlu Günler
Kaynaklar :
http://en.wikipedia.org/wiki/California_Gold_Rush
http://www.isu.edu/~trinmich/prback.html